Agenda a Chofnodion

Cynhaliwyd y cyfarfod hwn ar ffurf hybrid, gyda rhai Aelodau yn Siambr y Senedd ac eraill yn ymuno drwy gyswllt fideo.

Bydd y Llywydd yn galw ar Lefarwyr y Pleidiau i ofyn cwestiynau heb rybudd i’r Gweinidog ar ôl Cwestiwn 2.

Gweld y Cwestiynau

Dechreuodd yr eitem am 13.30

Gofynnwyd cwestiynau 1-4 a 6-9. Tynnwyd cwestiwn 5 yn ôl. Atebwyd cwestiynau 4. 8 a 9 gan y Dirprwy Weinidog Partneriaeth Gymdeithasol. Gwahoddodd y Llywydd Lefarwyr y Pleidiau i ofyn cwestiynau i’r Dirprwy Weinidog Partneriaeth Gymdeithasol ar ôl cwestiwn 2.

Bydd y Llywydd yn galw ar Lefarwyr y Pleidiau i ofyn cwestiynau heb rybudd i’r Cwnsler Cyffredinol ar ôl Cwestiwn 3.

Gweld y Cwestiynau

Dechreuodd yr eitem am 14.18

Gofynnwyd cwestiynau 1, 3-6 a 8 -11. Tynnwyd cwestiynau 2 a 7 yn ôl. Gwahoddodd y Llywydd Lefarwyr y Pleidiau i ofyn cwestiynau i’r Gweinidog ar ôl cwestiwn 3.

Gweld y Cwestiynau

Dechreuodd yr eitem am 15.11

Gofynnwyd bob cwestiwn.

Gofyn i’r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol

Russell George (Sir Drefaldwyn): A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am streic posib gan nyrsys?

Dechreuodd yr eitem am 15.27

Atebwyd gan y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol

Russell George (Sir Drefaldwyn): A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am streic posib gan nyrsys?

Dechreuodd yr eitem am 15.46

Gwnaeth Mike Hedges ddatganiad am - Tabernacl Treforys yn dathlu 150 o flynyddoedd.

Gwnaeth Cefin Campbell ddatganiad am - 40 mlynedd o S4C.

NDM8120 Paul Davies (Preseli Sir Benfro)

Cynnig bod y Senedd:

Yn nodi adroddiad Pwyllgor yr Economi, Masnach a Materion Gwledig: Codi’r bar - Sicrhau dyfodol y sectorau lletygarwch, twristiaeth a manwerthu a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 6 Gorffennaf 2022.

Noder: Gosodwyd ymateb Llywodraeth Cymru i'r adroddiad yn y Swyddfa Gyflwyno ar 20 Medi 2022.

Dechreuodd yr eitem am 15.51

NDM8120 Paul Davies (Preseli Sir Benfro)

Cynnig bod y Senedd:

Yn nodi adroddiad Pwyllgor yr Economi, Masnach a Materion Gwledig: Codi’r bar - Sicrhau dyfodol y sectorau lletygarwch, twristiaeth a manwerthu a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 6 Gorffennaf 2022.

Noder: Gosodwyd ymateb Llywodraeth Cymru i'r adroddiad yn y Swyddfa Gyflwyno ar 20 Medi 2022.

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

NDM8119 Huw Irranca-Davies (Ogwr)

Cynnig bod yn Senedd:

Yn nodi Adroddiad Blynyddol y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a’r Cyfansoddiad ar gyfer 2021/22, a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 12 Hydref 2022.

Dechreuodd yr eitem am 16.48

NDM8119 Huw Irranca-Davies (Ogwr)

Cynnig bod yn Senedd:

Yn nodi Adroddiad Blynyddol y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a’r Cyfansoddiad ar gyfer 2021/22, a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 12 Hydref 2022.

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

NDM8121 Sian Gwenllian (Arfon)

Cynnig bod y Senedd:

1. Yn nodi:

a) bod Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 yn ei gwneud yn ofynnol i Gymru ymsefydlu fel cenedl sy’n gyfrifol ar lefel fyd-eang;

b) y gellir priodoli mwy na 50 y cant o goedwigoedd a gaiff eu colli yn fyd-eang a'r tir a gaiff ei drawsnewid i gynhyrchu nwyddau amaethyddol a chynhyrchion coedwigaeth y mae defnyddwyr yn galw amdanynt;

c) bod ardal sy'n cyfateb i 40 y cant o faint Cymru yn cael ei defnyddio dramor i dyfu llond llaw yn unig o nwyddau sy'n cael eu mewnforio i Gymru (palmwydd, soi, cig eidion, cacao, rwber naturiol, lledr, pren, papur a mwydion);

d) bod ardaloedd eang dramor yn cael eu dinistrio i greu nwyddau a anfonir i Gymru, gyda chanlyniadau trychinebus gan gynnwys cam-drin pobl frodorol, llafur plant, a cholli bioamrywiaeth.

2. Yn galw ar Lywodraeth Cymru:

a) i fod yn atebol am ac adrodd yr allyriadau sylweddol o nwyon tŷ gwydr a achosir gan Gymru dramor o ganlyniad i'r datgoedwigo a'r golled mewn cynefin sy'n gysylltiedig â mewnforio nwyddau i Gymru;

b) i gryfhau ei chontract economaidd – sy'n datblygu perthynas â busnes o amgylch twf ac arferion cyfrifol – i'w gwneud yn ofynnol i lofnodwyr ymrwymo i gadwyni cyflenwi nad ydynt yn cynnwys datgoedwigo, trosi ac ecsbloetio cymdeithasol;

c) i ddatblygu system fwyd fwy hunangynhaliol i Gymru drwy ddatblygu llwybr tuag at system fwyd sy'n addas ar gyfer y dyfodol ac sy'n rhoi ffynhonnell gynaliadwy o fwyd i gymunedau a fyddai'n cynnwys:

(i) gwrthdroi colli capasiti prosesu lleol;

(ii) gyrru cadwyni cyflenwi lleol;

(iii) blaenoriaethu mewnforio nwyddau cynaliadwy yn unig o dramor; a

(iv) helpu i fynd i'r afael â thlodi bwyd a diffyg maeth. 

d) i ddefnyddio ysgogiadau caffael i greu gofyniad i gadwyni cyflenwi fod yn rhydd o ddatgoedwigo, trosi ac ecsbloetio cymdeithasol, fel rhan o'r newid i ddefnyddio nwyddau cynaliadwy sydd wedi'u cynhyrchu'n lleol;

e) i gefnogi ffermwyr Cymru i roi'r gorau i ddefnyddio bwyd anifeiliaid da byw sy'n cael ei fewnforio sy'n gysylltiedig â datgoedwigo a thrawsnewid cynefinoedd dramor; 

f) i gefnogi prosiectau a mentrau rhyngwladol gyda'r nod o gadw ac adfer coedwigoedd yn y prif wledydd sy'n cynhyrchu nwyddau; a

g) i sicrhau ei bod yn hyrwyddo cytundebau masnach newydd a fydd yn gwarantu safonau amgylcheddol a hawliau dynol uchel, yn enwedig o amgylch datgoedwigo, ynghyd â mesurau gorfodi llym.

Cyflwynwyd y gwelliant a ganlyn:

Gwelliant 1 Darren Millar (Gorllewin Clwyd)

Ychwanegu is-bwynt newydd ar ddiwedd pwynt 2:

i gyflwyno siarter bwyd a diod lleol i annog siopau, caffis a bwytai i werthu bwyd a diod sy'n dod o ffynonellau lleol yn hytrach na bwyd a diod wedi'i fewnforio

Dechreuodd yr eitem am 17.31

Gohiriwyd y bleidlais ar y cynnig a’r gwelliannau o dan yr eitem hon tan y Cyfnod Pleidleisio.

Cynhaliwyd pleidlais ar y cynnig heb ei ddiwygio:

NDM8121 Sian Gwenllian (Arfon)

Cynnig bod y Senedd:

1. Yn nodi:

a) bod Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 yn ei gwneud yn ofynnol i Gymru ymsefydlu fel cenedl sy’n gyfrifol ar lefel fyd-eang;

b) y gellir priodoli mwy na 50 y cant o goedwigoedd a gaiff eu colli yn fyd-eang a'r tir a gaiff ei drawsnewid i gynhyrchu nwyddau amaethyddol a chynhyrchion coedwigaeth y mae defnyddwyr yn galw amdanynt;

c) bod ardal sy'n cyfateb i 40 y cant o faint Cymru yn cael ei defnyddio dramor i dyfu llond llaw yn unig o nwyddau sy'n cael eu mewnforio i Gymru (palmwydd, soi, cig eidion, cacao, rwber naturiol, lledr, pren, papur a mwydion);

d) bod ardaloedd eang dramor yn cael eu dinistrio i greu nwyddau a anfonir i Gymru, gyda chanlyniadau trychinebus gan gynnwys cam-drin pobl frodorol, llafur plant, a cholli bioamrywiaeth.

2. Yn galw ar Lywodraeth Cymru:

a) i fod yn atebol am ac adrodd yr allyriadau sylweddol o nwyon tŷ gwydr a achosir gan Gymru dramor o ganlyniad i'r datgoedwigo a'r golled mewn cynefin sy'n gysylltiedig â mewnforio nwyddau i Gymru;

b) i gryfhau ei chontract economaidd – sy'n datblygu perthynas â busnes o amgylch twf ac arferion cyfrifol – i'w gwneud yn ofynnol i lofnodwyr ymrwymo i gadwyni cyflenwi nad ydynt yn cynnwys datgoedwigo, trosi ac ecsbloetio cymdeithasol;

c) i ddatblygu system fwyd fwy hunangynhaliol i Gymru drwy ddatblygu llwybr tuag at system fwyd sy'n addas ar gyfer y dyfodol ac sy'n rhoi ffynhonnell gynaliadwy o fwyd i gymunedau a fyddai'n cynnwys:

(i) gwrthdroi colli capasiti prosesu lleol;

(ii) gyrru cadwyni cyflenwi lleol;

(iii) blaenoriaethu mewnforio nwyddau cynaliadwy yn unig o dramor; a

(iv) helpu i fynd i'r afael â thlodi bwyd a diffyg maeth. 

d) i ddefnyddio ysgogiadau caffael i greu gofyniad i gadwyni cyflenwi fod yn rhydd o ddatgoedwigo, trosi ac ecsbloetio cymdeithasol, fel rhan o'r newid i ddefnyddio nwyddau cynaliadwy sydd wedi'u cynhyrchu'n lleol;

e) i gefnogi ffermwyr Cymru i roi'r gorau i ddefnyddio bwyd anifeiliaid da byw sy'n cael ei fewnforio sy'n gysylltiedig â datgoedwigo a thrawsnewid cynefinoedd dramor; 

f) i gefnogi prosiectau a mentrau rhyngwladol gyda'r nod o gadw ac adfer coedwigoedd yn y prif wledydd sy'n cynhyrchu nwyddau; a

g) i sicrhau ei bod yn hyrwyddo cytundebau masnach newydd a fydd yn gwarantu safonau amgylcheddol a hawliau dynol uchel, yn enwedig o amgylch datgoedwigo, ynghyd â mesurau gorfodi llym.

Derbyniwyd y cynnig heb ei ddiwygio.

Dechreuodd yr eitem am 18.27

NDM8115 Heledd Fychan (Canol De Cymru)

Cynhyrchion mislif am ddim: yr angen i ddeddfu er mwyn sicrhau bod gan bawb sydd eu hangen fynediad atynt, lle bynnag y maent yn byw yng Nghymru

Dechreuodd yr eitem am 18.28

NDM8115 Heledd Fychan (Canol De Cymru)

Cynhyrchion mislif am ddim: yr angen i ddeddfu er mwyn sicrhau bod gan bawb sydd eu hangen fynediad atynt, lle bynnag y maent yn byw yng Nghymru