Agenda a Chofnodion

Cynhaliwyd y cyfarfod hwn ar ffurf hybrid, gyda rhai Aelodau yn Siambr Hywel, Tŷ Hywel ac eraill yn ymuno drwy gyswllt fideo.

Bydd y Llywydd yn galw ar lefarwyr y pleidiau i ofyn cwestiynau heb rybudd i’r Ysgrifennydd Cabinet ar ôl Cwestiwn 2.    
Gweld y Cwestiynau

Dechreuodd yr eitem am 13.30 

Gofynnwyd yr 8 cwestiwn cyntaf. Gwahoddodd y Llywydd lefarwyr y pleidiau i ofyn cwestiynau i’r Ysgrifennydd Cabinet ar ôl cwestiwn 2.

Bydd y Llywydd yn galw ar lefarwyr y pleidiau i ofyn cwestiynau heb rybudd i’r Ysgrifennydd Cabinet ar ôl Cwestiwn 2.    
Gweld y Cwestiynau

Dechreuodd yr eitem am 14.26 

Gofynnwyd y 9 cwestiwn cyntaf. Gwahoddodd y Llywydd lefarwyr y pleidiau i ofyn cwestiynau i’r Ysgrifennydd Cabinet ar ôl cwestiwn 2. 

I ofyn i Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyfiawnder Cymdeithasol, y Trefnydd a’r Prif Chwip

Mick Antoniw (Pontypridd): A wnaiff yr Ysgrifennydd Cabinet ddatganiad ar oblygiadau penderfyniad Llywodraeth y DU i ddileu Comisiynwyr yr Heddlu a Throseddu ar blismona yng Nghymru?

I ofyn i Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi, Ynni a Chynllunio

Rhun ap Iorwerth (Ynys Môn): A wnaiff yr Ysgrifennydd Cabinet ddatganiad ar ddatblygiad gorsaf bŵer niwclear adweithydd modiwlar bach gyntaf y DU yn Wylfa?

Dechreuodd yr eitem am 15.19 

Atebwyd gan y Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyfiawnder Cymdeithasol, y Trefnydd a’r Prif Chwip 
Mick Antoniw (Pontypridd): A wnaiff yr Ysgrifennydd Cabinet ddatganiad ar oblygiadau penderfyniad Llywodraeth y DU i ddileu Comisiynwyr yr Heddlu a Throseddu ar blismona yng Nghymru? 

Atebwyd gan y Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi, Ynni a Chynllunio 
Rhun ap Iorwerth (Ynys Môn): A wnaiff yr Ysgrifennydd Cabinet ddatganiad ar ddatblygiad gorsaf bŵer niwclear adweithydd modiwlar bach gyntaf y DU yn Wylfa? 

Dechreuodd yr eitem am 15.54 

Gwnaeth Rhun ap Iorwerth ddatganiad ar - Trefor Lloyd-Hughes. 

Gwnaeth Rhys ab Owen ddatganiad ar – Diwrnod Cynamseroldeb y Byd.

NDM9052 Elin Jones (Ceredigion)

Cynnig bod y Senedd, yn unol â Rheol Sefydlog 20.16:

Yn cytuno ar gyllideb Comisiwn y Senedd ar gyfer 2026-27, fel y’i nodir yn Nhabl 1 o Gyllideb Comisiwn y Senedd ar gyfer 2026-27, a osodwyd gerbron y Senedd ar 12 Tachwedd 2025, a’i bod yn cael ei hymgorffori yng Nghynnig y Gyllideb Flynyddol o dan Reol Sefydlog 20.26(ii).

Dechreuodd yr eitem am 15.58 

Gohiriwyd y bleidlais ar y cynnig o dan yr eitem hon tan y Cyfnod Pleidleisio. 

NDM9052 Elin Jones (Ceredigion) 

Cynnig bod y Senedd, yn unol â Rheol Sefydlog 20.16: 

Yn cytuno ar gyllideb Comisiwn y Senedd ar gyfer 2026-27, fel y’i nodir yn Nhabl 1 o Gyllideb Comisiwn y Senedd ar gyfer 2026-27, a osodwyd gerbron y Senedd ar 12 Tachwedd 2025, a’i bod yn cael ei hymgorffori yng Nghynnig y Gyllideb Flynyddol o dan Reol Sefydlog 20.26(ii). 

Cynhaliwyd pleidlais ar y cynnig: 

O blaid	Ymatal	Yn erbyn	Cyfanswm
35	0	13	48

Derbyniwyd y cynnig. 

 

NDM9051 Elin Jones (Ceredigion)

Cynnig bod y Senedd, yn unol â Rheolau Sefydlog 33.6 a 33.8:

Yn atal Rheol Sefydlog 13.6 dros dro i ganiatáu i Aelodau gyfrannu fwy nag unwaith yn ystod y Ddadl Agored ar NDM9046 yn y Cyfarfod Llawn ddydd Mercher 19 Tachwedd 2025.

Dechreuodd yr eitem am 16.22 

NDM9051 Elin Jones (Ceredigion) 

Cynnig bod y Senedd, yn unol â Rheolau Sefydlog 33.6 a 33.8: 

Yn atal Rheol Sefydlog 13.6 dros dro i ganiatáu i Aelodau gyfrannu fwy nag unwaith yn ystod y Ddadl Agored ar NDM9046 yn y Cyfarfod Llawn ddydd Mercher 19 Tachwedd 2025. 

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36. 

NDM9046 Julie Morgan (Gogledd Caerdydd)

A fyddai treth gyfoeth yn gweithio i Gymru?

Cyd-gyflwynwyr   

John Griffiths (Dwyrain Casnewydd)
Jane Dodds (Canolbarth a Gorllewin Cymru)

Cefnogwyr
Mick Antoniw (Pontypridd)

Dechreuodd yr eitem am 16.22 

NDM9046 Julie Morgan (Gogledd Caerdydd) 

A fyddai treth gyfoeth yn gweithio i Gymru? 

Cyd-gyflwynwyr    
John Griffiths (Dwyrain Casnewydd) 
Jane Dodds (Canolbarth a Gorllewin Cymru) 
Cefnogwyr 
Mick Antoniw (Pontypridd) 

Am 18.04, cafodd y trafodion eu hatal dros dro am 6 munud. 

 

NDM9054 Heledd Fychan (Canol De Cymru)

Cynnig bod y Senedd:

1. Yn nodi cyllideb hydref Llywodraeth Lafur y DU sydd ar ddod, ac a gaiff ei chyhoeddi ar 26 Tachwedd.

2. Yn gresynu bod digwyddiadau cyllidol blaenorol gan Lywodraeth Lafur bresennol y DU wedi methu â chyflawni addewidion hirdymor a wnaed i bobl Cymru.

3. Yn galw ar Lywodraeth Cymru i sefyll i fyny dros fuddiannau pobl Cymru drwy wneud sylwadau i Lywodraeth Lafur y DU, a chyhoeddi'r ohebiaeth berthnasol, i:

a) datblygu cynllun clir, gydag amserlenni penodol, i ddatblygu fformiwla ariannu newydd ar gyfer Cymru yn seiliedig ar angen, ac wedi'i gosod ar sail statudol;

b) gwrthdroi newidiadau i'r dreth etifeddiant ar ffermydd teuluol, ac ad-dalu'n llawn i sector cyhoeddus Cymru am newidiadau i gyfraniadau yswiriant gwladol cyflogwyr;

c) galluogi'r Senedd i osod ei bandiau treth incwm ei hun;

d) uwchraddio pwerau benthyca a therfynau tynnu i lawr y Senedd ar gyfer Cronfa Wrth Gefn Cymru yn unol â chwyddiant fel cam cyntaf tuag at foderneiddio ei phensaernïaeth gyllidol;

e) darparu cyllid canlyniadol llawn sy'n ddyledus i Gymru o'r prosiect HS2;

f) datganoli Ystad y Goron er mwyn galluogi Cymru i elwa'n deg o'i hadnoddau naturiol ei hun;

g) dileu'r cap budd-dal dau blentyn;

h) datganoli pwerau cyfiawnder a phlismona yn llawn i Gymru; ac

i) cyflwyno treth cyfoeth o 2 y cant ar asedau dros £10 miliwn a gwneud treth enillion cyfalaf yn gyfartal â threth incwm i symud ailddosbarthu ymlaen a darparu cymorth costau byw mwy cadarn i aelwydydd Cymru.   
Cyflwynwyd y gwelliannau a ganlyn:    
Gwelliant 1 Jane Hutt (Bro Morgannwg)  
Dileu popeth ar ôl pwynt 1. 

Os derbynnir gwelliant 1, caiff gwelliant 2 ei ddad-ddethol.   

Gwelliant 2 Paul Davies (Preseli Sir Benfro) 
Ym mhwynt 3, dileu is-bwyntiau a) i i) a rhoi yn eu lle:

a) adolygu'r fframwaith cyllidol ar gyfer Cymru, gan gynnwys pwerau benthyca a therfynau tynnu i lawr;
b) gwrthdroi'r newidiadau treth etifeddiant ar gyfer ffermydd teuluol a chwmnïau teuluol;

c) gwrthdroi'r cynnydd mewn yswiriant gwladol cyflogwyr ac ad-dalu Cymru am fethu ag ariannu costau llawn y rhain hyd yma;

d) diystyru unrhyw godiadau treth newydd;

e) diogelu'r clo triphlyg ar bensiynau'r wladwriaeth;

f) darparu cyllid canlyniadol i Gymru o ganlyniad i wariant ar HS2 a buddsoddiadau rheilffyrdd Rhydychen a Chaergrawnt;

g) adfer cyllid ar gyfer trydaneiddio prif linell Gogledd Cymru;

h) cynyddu buddsoddiad i ddiogelu ffiniau'r DU ym mhorthladdoedd Cymru i atal mewnfudo anghyfreithlon; ac

i) darparu adnoddau ychwanegol i ddarparu ffordd liniaru'r M4 ac uwchraddio cefnffordd yr A55, o ystyried eu pwysigrwydd fel llwybrau strategol ar gyfer cysylltedd y DU.

Dechreuodd yr eitem am 18.10

Gohiriwyd y bleidlais ar y cynnig a’r gwelliannau o dan yr eitem hon tan y Cyfnod Pleidleisio.

Cynhaliwyd pleidlais ar y cynnig heb ei ddiwygio:

NDM9054 Heledd Fychan (Canol De Cymru)

Cynnig bod y Senedd:

1. Yn nodi cyllideb hydref Llywodraeth Lafur y DU sydd ar ddod, ac a gaiff ei chyhoeddi ar 26 Tachwedd.

2. Yn gresynu bod digwyddiadau cyllidol blaenorol gan Lywodraeth Lafur bresennol y DU wedi methu â chyflawni addewidion hirdymor a wnaed i bobl Cymru.

3. Yn galw ar Lywodraeth Cymru i sefyll i fyny dros fuddiannau pobl Cymru drwy wneud sylwadau i Lywodraeth Lafur y DU, a chyhoeddi'r ohebiaeth berthnasol, i:

a) datblygu cynllun clir, gydag amserlenni penodol, i ddatblygu fformiwla ariannu newydd ar gyfer Cymru yn seiliedig ar angen, ac wedi'i gosod ar sail statudol;

b) gwrthdroi newidiadau i'r dreth etifeddiant ar ffermydd teuluol, ac ad-dalu'n llawn i sector cyhoeddus Cymru am newidiadau i gyfraniadau yswiriant gwladol cyflogwyr;

c) galluogi'r Senedd i osod ei bandiau treth incwm ei hun;

d) uwchraddio pwerau benthyca a therfynau tynnu i lawr y Senedd ar gyfer Cronfa Wrth Gefn Cymru yn unol â chwyddiant fel cam cyntaf tuag at foderneiddio ei phensaernïaeth gyllidol;

e) darparu cyllid canlyniadol llawn sy'n ddyledus i Gymru o'r prosiect HS2;

f) datganoli Ystad y Goron er mwyn galluogi Cymru i elwa'n deg o'i hadnoddau naturiol ei hun;

g) dileu'r cap budd-dal dau blentyn;

h) datganoli pwerau cyfiawnder a phlismona yn llawn i Gymru; ac

i) cyflwyno treth cyfoeth o 2 y cant ar asedau dros £10 miliwn a gwneud treth enillion cyfalaf yn gyfartal â threth incwm i symud ailddosbarthu ymlaen a darparu cymorth costau byw mwy cadarn i aelwydydd Cymru.

O blaid	Ymatal	Yn erbyn	Cyfanswm
11	0	37	48

Gwrthodwyd y cynnig heb ei ddiwygio.

Cyflwynwyd y gwelliannau a ganlyn:

 

Gwelliant 1 Jane Hutt (Bro Morgannwg)  
Dileu popeth ar ôl pwynt 1.

Cynhaliwyd pleidlais ar welliant 1:

O blaid	Ymatal	Yn erbyn	Cyfanswm
24	0	25	49

Fel sy’n ofynnol o dan Reol Sefydlog 6.20, defnyddiodd y Llywydd ei phleidlais fwrw drwy bleidleisio yn erbyn y gwelliant. Felly, gwrthodwyd y gwelliant.

 

Gwelliant 2 Paul Davies (Preseli Sir Benfro) 

Ym mhwynt 3, dileu is-bwyntiau a) i i) a rhoi yn eu lle:

a) adolygu'r fframwaith cyllidol ar gyfer Cymru, gan gynnwys pwerau benthyca a therfynau tynnu i lawr;

b) gwrthdroi'r newidiadau treth etifeddiant ar gyfer ffermydd teuluol a chwmnïau teuluol;

c) gwrthdroi'r cynnydd mewn yswiriant gwladol cyflogwyr ac ad-dalu Cymru am fethu ag ariannu costau llawn y rhain hyd yma;

d) diystyru unrhyw godiadau treth newydd;

e) diogelu'r clo triphlyg ar bensiynau'r wladwriaeth;

f) darparu cyllid canlyniadol i Gymru o ganlyniad i wariant ar HS2 a buddsoddiadau rheilffyrdd Rhydychen a Chaergrawnt;

g) adfer cyllid ar gyfer trydaneiddio prif linell Gogledd Cymru;

h) cynyddu buddsoddiad i ddiogelu ffiniau'r DU ym mhorthladdoedd Cymru i atal mewnfudo anghyfreithlon; ac

i) darparu adnoddau ychwanegol i ddarparu ffordd liniaru'r M4 ac uwchraddio cefnffordd yr A55, o ystyried eu pwysigrwydd fel llwybrau strategol ar gyfer cysylltedd y DU.

 

Cynhaliwyd pleidlais ar welliant 2:

O blaid	Ymatal	Yn erbyn	Cyfanswm
13	0	35	48

Gwrthodwyd gwelliant 2.

Gan fod y Senedd wedi gwrthod y cynnig heb ei ddiwygio, ac wedi gwrthod y gwelliant i'r cynnig, gwrthodwyd y cynnig.

NDM9053 Hannah Blythyn (Delyn)

Cynnig bod y Senedd:

1. Yn ystyried Adroddiad y Pwyllgor Safonau Ymddygiad — Y pedwerydd adroddiad ar hugain i'r Chweched Senedd a osodwyd gerbron y Senedd ar 12 Tachwedd 2025 yn unol â Rheol Sefydlog 22.9.

2. Yn cymeradwyo’r argymhelliad yn yr adroddiad fod rheol wedi ei thorri.

3. Yn penderfynu y caiff yr Aelod ei wahardd o drafodion y Senedd o dan Reol Sefydlog 22.10(iii) am gyfnod o 14 diwrnod, ac eithrio dyddiau yn ystod toriad y Senedd, gan ddechrau’n syth wedi i’r cynnig hwn gael ei dderbyn a chan ddod i ben dim hwyrach na hanner nos ar 3 Rhagfyr 2025.

4. Yn nodi na fydd yr Aelod yn cael hawlio unrhyw gyflog gan y Senedd ar gyfer y dyddiau y mae pwynt 3 uchod yn gymwys ar eu cyfer, yn unol â Rheol Sefydlog 22.10A

Dechreuodd yr eitem am 19.13 

NDM9053 Hannah Blythyn (Delyn) 

Cynnig bod y Senedd: 

1. Yn ystyried Adroddiad y Pwyllgor Safonau Ymddygiad — Y pedwerydd adroddiad ar hugain i'r Chweched Senedd a osodwyd gerbron y Senedd ar 12 Tachwedd 2025 yn unol â Rheol Sefydlog 22.9. 

2. Yn cymeradwyo’r argymhelliad yn yr adroddiad fod rheol wedi ei thorri. 

3. Yn penderfynu y caiff yr Aelod ei wahardd o drafodion y Senedd o dan Reol Sefydlog 22.10(iii) am gyfnod o 14 diwrnod, ac eithrio dyddiau yn ystod toriad y Senedd, gan ddechrau’n syth wedi i’r cynnig hwn gael ei dderbyn a chan ddod i ben dim hwyrach na hanner nos ar 3 Rhagfyr 2025. 

4. Yn nodi na fydd yr Aelod yn cael hawlio unrhyw gyflog gan y Senedd ar gyfer y dyddiau y mae pwynt 3 uchod yn gymwys ar eu cyfer, yn unol â Rheol Sefydlog 22.10A 

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36. 

 

Dechreuodd yr eitem am 19.19