Agenda a Chofnodion

Cynhaliwyd y cyfarfod hwn ar ffurf hybrid, gyda rhai Aelodau yn Siambr y Senedd ac eraill yn ymuno drwy gyswllt fideo.

Bydd y Llywydd yn galw ar lefarwyr y pleidiau i ofyn cwestiynau heb rybudd ar ôl Cwestiwn 2.

Gweld y cwestiynau

Dechreuodd yr eitem am 13.31

Gofynnwyd yr 8 cwestiwn cyntaf. Gwahoddodd y Llywydd lefarwyr y pleidiau i ofyn cwestiynau i’r Gweinidog ar ôl cwestiwn 2.

Bydd y Llywydd yn galw ar lefarwyr y pleidiau i ofyn cwestiynau heb rybudd ar ôl Cwestiwn 2.

Gweld y cwestiynau

Dechreuodd yr eitem am 14.20

Gofynnwyd yr 8 cwestiwn cyntaf. Atebwyd cwestiynau 2 a 7 gan y Dirprwy Weinidog Iechyd Meddwl a Llesiant. Gwahoddodd y Llywydd lefarwyr y pleidiau i ofyn cwestiynau i’r Gweinidog ar ôl cwestiwn 2.

Gofyn i Weinidog y Gymraeg ac Addysg

Siân Gwenllian (Arfon)

Pa gamau pellach y bydd y Llywodraeth yn eu cymryd mewn ymateb i darfu difrifol ar addysg yn gynnar yn y tymor ysgol newydd yn sgil cynnydd yn yr achosion o COVID-19?

Gofyn i’r Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol

Joyce Watson Canolbarth a Gorllewin Cymru)

Beth mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud i fynd i'r afael â diogelwch menywod mewn mannau cyhoeddus?

Dechreuodd yr eitem am 13.10

Gofyn i Weinidog y Gymraeg ac Addysg:

Sian Gwenllian (Arfon): Pa gamau pellach y bydd y Llywodraeth yn eu cymryd mewn ymateb i darfu difrifol ar addysg yn gynnar yn y tymor ysgol newydd yn sgil cynnydd yn yr achosion o COVID-19?

Gofyn i’r Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol:

Joyce Watson (Canolbarth a Gorllewin Cymru): Beth mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud i fynd i'r afael â diogelwch menywod mewn mannau cyhoeddus?

Dechreuodd yr eitem am 15.32

Gwnaeth Rhys ab Owen ddatganiad am: dadorchuddio cerflun o Betty Campbell – pennaeth du cyntaf ysgol gynradd yng Nghymru, a hyrwyddodd ddiwylliant amlddiwylliannol ei chenedl drwy gydol ei hoes

Gwnaeth Jayne Bryant ddatganiad am: 75 Mlwyddiant Clwb Llenyddol Casnewydd a Gwent.

Gwnaeth Russell George ddatganiad am: Sefydliad Prydeinig y Galon a’i ymgyrch dros Anghydraddoldeb Rhywiol a Chlefyd y Galon.

Yn unol â Rheol Sefydlog 12.18, am 15.39 cafodd y cyfarfod ei atal dros dro gan y Dirprwy Lywydd.

NDM7773 Luke Fletcher (Gorllewin De Cymru)

Cynnig bod y Senedd:

1. Yn nodi:

a) effaith sylweddol pandemig COVID-19 ar bobl sy'n byw gyda dementia yng Nghymru a phobl y mae dementia yn effeithio arnynt;

b) pwysigrwydd gofalwyr di-dâl o ran sicrhau bod y system gofal cymdeithasol yng Nghymru yn gallu gweithredu yn ystod y pandemig.

2. Yn nodi ymhellach yr angen am ddiagnosis cywir o ddementia i ganiatáu i ofalwyr di-dâl, y systemau iechyd a gofal cymdeithasol a chyrff a darparwyr gwasanaethau eraill gynllunio gwasanaethau sy'n canolbwyntio ar yr unigolyn yn gywir, fel y nodir yn y cynllun gweithredu cenedlaethol ar ddementia.

3. Yn galw ar Lywodraeth Cymru i:

a) ariannu ymchwil i ddatblygu dulliau diagnostig cywir i sicrhau bod pobl sy'n cael diagnosis o ddementia yn gallu cael y cymorth cywir ar unwaith ar ôl cael diagnosis;

b) ariannu cymorth ôl-ddiagnostig ar gyfer pob math o ddementia ledled Cymru;

c) sefydlu arsyllfa ddata dementia genedlaethol i sicrhau cywirdeb mewn data dementia a chasglu, dadansoddi a lledaenu data ar ddementia i bob darparwr gwasanaeth sy'n dymuno cael gafael ar ddata i helpu i gynllunio a darparu gwasanaethau dementia ledled Cymru.

Cynllun Gweithredu Cymru ar gyfer Dementia 2018-22

Cyd-gyflwynwyr

Paul Davies (Preseli Sir Benfro)
Janet Finch-Saunders (Aberconwy)
Jenny Rathbone (Canol Caerdydd)
Mabon ap Gwynfor (Dwyfor Meirionnydd)
Altaf Hussain (Gorllewin De Cymru)
Rhun ap Iorwerth (Ynys Môn)
Jane Dodds (Canolbarth a Gorllewin Cymru)
Delyth Jewell (Dwyrain De Cymru)
Jack Sargeant (Alun a Glannau Dyfrdwy)
Gareth Davies (Dyffryn Clwyd)
Peredur Owen Griffiths (Dwyrain De Cymru)
Rhys ab Owen (Canol De Cymru)
Sioned Williams (Gorllewin De Cymru)
Joel James (Canol De Cymru)

Dechreuodd yr eitem am 15.51

Gohiriwyd y bleidlais ar y cynnig o dan yr eitem hon tan y Cyfnod Pleidleisio.

NDM7773 Luke Fletcher (Gorllewin De Cymru)

Cynnig bod y Senedd:

1. Yn nodi:

a) effaith sylweddol pandemig COVID-19 ar bobl sy'n byw gyda dementia yng Nghymru a phobl y mae dementia yn effeithio arnynt;

b) pwysigrwydd gofalwyr di-dâl o ran sicrhau bod y system gofal cymdeithasol yng Nghymru yn gallu gweithredu yn ystod y pandemig.

2. Yn nodi ymhellach yr angen am ddiagnosis cywir o ddementia i ganiatáu i ofalwyr di-dâl, y systemau iechyd a gofal cymdeithasol a chyrff a darparwyr gwasanaethau eraill gynllunio gwasanaethau sy'n canolbwyntio ar yr unigolyn yn gywir, fel y nodir yn y cynllun gweithredu cenedlaethol ar ddementia.

3. Yn galw ar Lywodraeth Cymru i:

a) ariannu ymchwil i ddatblygu dulliau diagnostig cywir i sicrhau bod pobl sy'n cael diagnosis o ddementia yn gallu cael y cymorth cywir ar unwaith ar ôl cael diagnosis;

b) ariannu cymorth ôl-ddiagnostig ar gyfer pob math o ddementia ledled Cymru;

c) sefydlu arsyllfa ddata dementia genedlaethol i sicrhau cywirdeb mewn data dementia a chasglu, dadansoddi a lledaenu data ar ddementia i bob darparwr gwasanaeth sy'n dymuno cael gafael ar ddata i helpu i gynllunio a darparu gwasanaethau dementia ledled Cymru.

Cynllun Gweithredu Cymru ar gyfer Dementia 2018-22

Cynhaliwyd pleidlais ar y cynnig:

Derbyniwyd y cynnig.

NDM7783 Darren Millar (Gorllewin Clwyd)

Cynnig bod y Senedd:

1. Yn galw ar Lywodraeth Cymru i gyflwyno pleidlais ystyrlon ar gyflwyno pasys COVID cyn iddynt ddod yn ofyniad cyfreithiol yng Nghymru.

2. Yn credu, pe bai Llywodraeth Cymru yn penderfynu bod angen cyflwyno pasbortau COVID, fod yn rhaid dod â'r gofyniad hwn gerbron Senedd Cymru am bleidlais sylweddol cyn iddynt gael eu cyflwyno.

3. Yn cydnabod bod ailagor cymdeithas wedi digwydd o ganlyniad i'r rhaglen frechu lwyddiannus ledled y DU.

Cyflwynwyd y gwelliant a ganlyn:

Gwelliant 1 Lesley Griffiths (Wrecsam)

Dileu’r cyfan a rhoi yn ei le:

Cynnig bod y Senedd:

1. Yn nodi y bydd Llywodraeth Cymru yn gosod rheoliadau erbyn 28 Medi ac yn cynnal dadl a phleidlais ar y defnydd gorfodol o’r pàs COVID mewn digwyddiadau a lleoliadau risg uchel, ar 5 Hydref.

2. Yn cydnabod bod cymdeithas wedi gallu ailagor diolch i aberth a gwaith caled dinasyddion Cymru yn ogystal â’r rhaglen frechu lwyddiannus.

Ni wnaed y cynnig.

NDM7784 Darren Millar (Gorllewin Clwyd)

Cynnig bod y Senedd:

1. Yn croesawu effaith economaidd gadarnhaol dileu tollau croesi Afon Hafren.

2. Yn gresynu at gynigion Llywodraeth Cymru a allai arwain at daliadau i fodurwyr sy'n defnyddio'r M4, yr A470, yr A55 a chefnffyrdd eraill.

3. Yn galw ar Lywodraeth Cymru i:

a) ddiystyru cyflwyno tollau a phrisiau ffyrdd ar ffyrdd Cymru;

b) hyrwyddo trafnidiaeth fwy gwyrdd drwy gymryd camau fel:

i) cynyddu'r ddarpariaeth o bwyntiau gwefru trydan ar rwydwaith ffyrdd Cymru;

ii) hyrwyddo teithio llesol ymhellach; a

iii) ymestyn tocynnau bws am ddim i bobl rhwng 16 a 25 oed.

Cyflwynwyd y gwelliannau a ganlyn:

Gwelliant 1 Lesley Griffiths (Wrecsam)

Dileu’r cyfan a rhoi yn ei le:

Cynnig bod y Senedd yn:

1. Cydnabod ei bod yn argyfwng hinsawdd ac yn nodi mai trafnidiaeth sy’n gyfrifol am 17 y cant o allyriadau Cymru.

2. Galw ar Lywodraeth Cymru i:

a) ddilyn cyngor Pwyllgor y DU ar y Newid yn yr Hinsawdd i leihau nifer y teithiau a wneir mewn ceir ac i annog pobl i newid eu ffordd o deithio i drafnidiaeth gyhoeddus a theithio llesol;

b) dilyn cyngor Pwyllgor y DU ar y Newid yn yr Hinsawdd i ddatgarboneiddio cerbydau a buddsoddi yn y seilwaith gwefru, a’i gydgysylltu, er mwyn i bobl allu troi at ddefnyddio cerbydau a beiciau trydan yn hyderus.

[Os derbynnir gwelliant 1, caiff gwelliannau 2, 3 a 4 eu dad-ddethol.]

Gwelliant 2 Sian Gwenllian (Arfon)

Dileu pwyntiau 1 a 2.

Gwelliant 3 Sian Gwenllian (Arfon)

Dileu pwynt 3(a) a rhoi yn ei le:

'Gwella seilwaith trafnidiaeth gyhoeddus a gwyrddach cyn ystyried cyflwyno tollau a phrisio ffyrdd ar ffyrdd Cymru'.

Gwelliant 4 Sian Gwenllian (Arfon)

Ychwanegu is-bwyntiau newydd ar ddiwedd pwynt 3(b):

ceisio datganoli llawn, gyda chyllid digonol, ar gyfer pob gwasanaeth rheilffordd yng Nghymru;

rhoi'r dasg i Drafnidiaeth Cymru o greu rhwydwaith rheilffyrdd i Gymru gyfan, sy'n cysylltu'r gogledd â'r de a'n galluogi traffig rheilffordd rhwng y prif ganolfannau poblogaeth;

cyfuno rheilffyrdd â gwasanaeth bws a reoleiddir i sicrhau bod opsiwn trafnidiaeth gyhoeddus yn cael ei ddarparu ar gyfer pob rhan o Gymru, gan gynnwys trefi bach a phentrefi sydd â chyfleusterau trafnidiaeth gyhoeddus achlysurol yn unig ar hyn o bryd;

rhoi'r pŵer i awdurdodau lleol sefydlu eu cwmnïau bysiau trefol eu hunain;

pennu targed cenedlaethol lle bydd 10 y cant o'r holl deithiau'n cael eu gwneud drwy feicio neu deithio ar sgwteri erbyn 2030;

archwilio cynigion ar gyfer priffyrdd a thwneli trydan yn unig mewn ardaloedd lle mae llygredd aer uchel a thagfeydd.

Dechreuodd yr eitem am 16.53

Gohiriwyd y bleidlais ar y cynnig a’r gwelliannau o dan yr eitem hon tan y Cyfnod Pleidleisio.

Cynhaliwyd pleidlais ar y cynnig heb ei ddiwygio:

NDM7784 Darren Millar (Gorllewin Clwyd)

Cynnig bod y Senedd:

1. Yn croesawu effaith economaidd gadarnhaol dileu tollau croesi Afon Hafren.

2. Yn gresynu at gynigion Llywodraeth Cymru a allai arwain at daliadau i fodurwyr sy'n defnyddio'r M4, yr A470, yr A55 a chefnffyrdd eraill.

3. Yn galw ar Lywodraeth Cymru i:

a) ddiystyru cyflwyno tollau a phrisiau ffyrdd ar ffyrdd Cymru;

b) hyrwyddo trafnidiaeth fwy gwyrdd drwy gymryd camau fel:

i) cynyddu'r ddarpariaeth o bwyntiau gwefru trydan ar rwydwaith ffyrdd Cymru;

ii) hyrwyddo teithio llesol ymhellach; a

iii) ymestyn tocynnau bws am ddim i bobl rhwng 16 a 25 oed.

Gwrthodwyd y cynnig heb ei ddiwygio.

Cyflwynwyd y gwelliannau a ganlyn:

Gwelliant 1 Lesley Griffiths (Wrecsam)

Dileu’r cyfan a rhoi yn ei le:

Cynnig bod y Senedd yn:

1. Cydnabod ei bod yn argyfwng hinsawdd ac yn nodi mai trafnidiaeth sy’n gyfrifol am 17 y cant o allyriadau Cymru

2. Galw ar Lywodraeth Cymru i:

a) ddilyn cyngor Pwyllgor y DU ar y Newid yn yr Hinsawdd i leihau nifer y teithiau a wneir mewn ceir ac i annog pobl i newid eu ffordd o deithio i drafnidiaeth gyhoeddus a theithio llesol;

b) dilyn cyngor Pwyllgor y DU ar y Newid yn yr Hinsawdd i ddatgarboneiddio cerbydau a buddsoddi yn y seilwaith gwefru, a’i gydgysylltu, er mwyn i bobl allu troi at ddefnyddio cerbydau a beiciau trydan yn hyderus.

Cynhaliwyd pleidlais ar welliant 1:

Derbyniwyd gwelliant 1.

Gan fod gwelliant 1 wedi ei dderbyn, cafodd gwelliannau 2, 3 a 4 eu dad-ddethol.

Cynhaliwyd pleidlais ar y cynnig fel y’i diwygiwyd:

NDM7784 Darren Millar (Gorllewin Clwyd)

Cynnig bod y Senedd yn:

1. Cydnabod ei bod yn argyfwng hinsawdd ac yn nodi mai trafnidiaeth sy’n gyfrifol am 17 y cant o allyriadau Cymru

2. Galw ar Lywodraeth Cymru i:

a) ddilyn cyngor Pwyllgor y DU ar y Newid yn yr Hinsawdd i leihau nifer y teithiau a wneir mewn ceir ac i annog pobl i newid eu ffordd o deithio i drafnidiaeth gyhoeddus a theithio llesol;

b) dilyn cyngor Pwyllgor y DU ar y Newid yn yr Hinsawdd i ddatgarboneiddio cerbydau a buddsoddi yn y seilwaith gwefru, a’i gydgysylltu, er mwyn i bobl allu troi at ddefnyddio cerbydau a beiciau trydan yn hyderus.

Derbyniwyd y cynnig fel y’i diwygiwyd.

Yn unol â Rheol Sefydlog 12.18, am 17.48 cafodd y trafodion eu hatal dros dro i ganiatáu egwyl technegol cyn y Cyfnod Pleidleisio.

Dechreuodd yr eitem am 17.52

NDM7785 Llyr Gruffydd (Gogledd Cymru)

Cyhoeddi adroddiad Holden - amser ar gyfer tryloywder ar wasanaethau iechyd meddwl yng Ngogledd Cymru

Dechreuodd yr eitem am 17.55

NDM7785 Llyr Gruffydd (Gogledd Cymru)

Cyhoeddi adroddiad Holden - amser ar gyfer tryloywder ar wasanaethau iechyd meddwl yng Ngogledd Cymru