Deddf Lefelau Staff Nyrsio (Cymru) 2016: craffu ar ôl deddfu

Inquiry4

Mae'r Pwyllgor Iechyd a Gofal Cymdeithasol yn cynnal ymchwiliad er mwyn gwneud gwaith craffu ar ôl ddeddfu ar Ddeddf Lefelau Staff Nyrsio (Cymru) 2016 (“y Ddeddf”).

Mae rhagor o wybodaeth am y Ddeddf ar gael isod.

Cylch gorchwyl

Bydd y Pwyllgor yn ystyried:

>>>> 

>>>   Gweithrediad ac effeithiolrwydd y Ddeddf hyd yn hyn, gan gynnwys ei heffaith ar ganlyniadau cleifion, ei heffaith ar y broses o recriwtio a chadw nyrsys, a’r rhwystrau sy’n bodoli o ran cydymffurfio â’r ddeddfwriaeth.

>>>   Y camau gweithredu pellach y mae eu hangen i sicrhau cyflenwad cynaliadwy o staff nyrsio, a hynny er mwyn diwallu anghenion cleifion a gofynion y ddeddfwriaeth wrth symud ymlaen.

>>>   Y cynnydd sy’n cael ei wneud o ran datblygu’r sylfaen dystiolaeth i ymestyn y Ddeddf i leoliadau pellach.

>>>   I ba raddau y mae’r Ddeddf yn addas ar gyfer y dyfodol, ac i ba raddau y bydd yn cyfrannu at sicrhau bod gan GIG Cymru y gweithlu sydd ei angen arno yn y dyfodol i ddarparu gofal effeithiol sy’n canolbwyntio ar y claf ac sy’n diwallu anghenion pob grŵp poblogaeth.

<<< 

Casglu tystiolaeth

Rydym am sicrhau bod ein gwaith yn cael ei lywio gan brofiadau, anghenion a safbwyntiau sy'n adlewyrchu’r amrywiaeth o bobl a chymunedau y mae'r materion hyn yn effeithio arnynt.

Rydym yn annog unrhyw un sydd ag arbenigedd neu brofiad o'r materion hyn i rannu eich safbwyntiau, gan wybod yn iawn y bydd eich barn yn cael ei chroesawu a'i gwerthfawrogi.

Gwnaethom alw am dystiolaeth ysgrifenedig rhwng mis Mai a mis Gorffennaf 2023. Mae'r ymatebion wedi'u cyhoeddi ar dudalen yr ymgynghoriad.

Gwybodaeth am y Ddeddf

Trosolwg

Yn 2016, pasiodd Cymru Ddeddf Lefelau Staff Nyrsio (Cymru) 2016. Cymru oedd y wlad gyntaf yn Ewrop i gydnabod—mewn deddfwriaeth—y cysylltiad rhwng niferoedd staff nyrsio, y cymysgedd sgiliau yn eu plith, a chanlyniadau cleifion.

Cafodd y ddeddfwriaeth hon ei hysgogi gan bryderon am fethiannau mewn gofal nyrsio yn y DU, gan gynnwys yr adroddiad a gyhoeddwyd ynghylch yr ymchwiliad cyhoeddus i Ymddiriedolaeth Sefydledig GIG Canol Swydd Stafford, ac yng Nghymru, yr adroddiad ‘Ymddiried mewn Gofal’, a oedd yn ymdrin ag ansawdd a diogelwch cleifion yn Ysbyty Tywysoges Cymru ac Ysbyty Castell-nedd Port Talbot.

Roedd y ddeddfwriaeth, a gyflwynwyd fel Bil Aelod gan Kirsty Williams AC, yn ceisio sicrhau bod lefelau staff nyrsio o fewn GIG Cymru yn ddigonol i ddarparu gofal nyrsio diogel, effeithiol o safon i gleifion drwy'r amser.

Yn gychwynnol, roedd y Ddeddf yn gosod gofyniad ar fyrddau iechyd i gyfrifo a chynnal lefelau staff nyrsio priodol ar wardiau meddygol a llawfeddygol acíwt i oedolion mewn ysbytai. Drwy gydol y broses o ddatblygu’r ddeddfwriaeth, a’i hynt drwy’r Senedd, roedd bwriad clir i sicrhau bod y gofyniad hwn (y cyfeirir ato yn gyffredinol fel adran 25B) yn cael ei ymestyn i leoliadau gofal iechyd eraill yn y dyfodol. Ers mis Hydref 2021, mae hefyd wedi bod yn berthnasol i wardiau pediatrig.

Prif elfennau

Mewnosododd y Ddeddf yr adrannau newydd a ganlyn yn Neddf GIG Cymru (Cymru) 2006  (cyfeirir at y prif ddyletswyddau’n aml yn ôl rhif yr adrannau hyn):

>>>> 

>>>   25A Dyletswydd gyffredinol ar fyrddau iechyd lleol ac Ymddiriedolaethau'r GIG i roi sylw i'r pwysigrwydd o sicrhau lefel briodol o staff nyrsio ym mhob lleoliad. Mae hyn hefyd yn berthnasol pan fo byrddau iechyd yn comisiynu gwasanaethau gan drydydd parti. Daeth y ddyletswydd hon i rym ym mis Ebrill 2017.

>>>   25B Dyletswydd i gyfrifo a chynnal lefelau staff nyrsio mewn lleoliadau penodedig (diffinnir ‘nurse staffing level’ yn y Ddeddf fel “the number of nurses appropriate to provide care to patients that meets all reasonable requirements in that situation” (“nifer y nyrsys sy’n briodol i ddarparu gofal i gleifion sy’n bodloni’r holl ofynion rhesymol yn y sefyllfa honno”)). Yng nghyd-destun wardiau meddygol a llawfeddygol acíwt i oedolion, daeth hyn i rym ym mis Ebrill 2018. Ers mis Hydref 2021, mae hefyd wedi bod yn berthnasol i wardiau pediatrig i gleifion mewnol. Mae’r adran hon hefyd yn darparu ar gyfer ymestyn y ddyletswydd i leoliadau eraill.

>>>   25C Mae’r adran hon yn nodi sut y dylid cyfrifo lefelau staff nyrsio.

>>>   25D Mae’r adran hon yn ei gwneud yn ofynnol i Lywodraeth Cymru gyhoeddi canllawiau statudol i fyrddau/ymddiriedolaethau iechyd ar eu dyletswyddau o dan 25B a 25C.

>>>   25E Mae gofyn i fyrddau iechyd (ac ymddiriedolaethau, pan fo’n berthnasol) baratoi adroddiad i Lywodraeth Cymru yn dangos sut y maent yn cydymffurfio ag adran 25B ar ôl cyfnod o dair blynedd. Yn dilyn hynny, rhaid i Lywodraeth Cymru gyhoeddi adroddiad cryno. Cafodd yr adroddiad cryno cyntaf, ar gyfer y cyfnod rhwng mis Ebrill 2018 a mis Ebrill 2021, ei gyhoeddi ym mis Rhagfyr 2021.

<<< 

Adroddiad y Pwyllgor

Deddf Lefelau Staff Nyrsio (Cymru) 2016: Gwaith craffu ar ôl deddfu