NDM8445 Dadl Plaid Cymru - Tlodi plant a chyrhaeddiad addysgol

NDM8445 Heledd Fychan (Canol De Cymru)

Cynnig bod y Senedd:

1. Yn nodi bod 28 y cant o blant yng Nghymru yn byw mewn tlodi.

2. Yn nodi'r gydberthynas rhwng tlodi plant a'r bwlch cyrhaeddiad addysgol.

3. Yn nodi'r canlyniadau PISA diweddaraf a'r adroddiad cenedlaethol a ddangosodd fod 11 y cant o ddysgwyr yng Nghymru wedi methu pryd o fwyd oherwydd tlodi.

4. Yn galw ar Lywodraeth Cymru i:

a) ymestyn y ddarpariaeth prydau ysgol am ddim i flynyddoedd 7 i 11 ar gyfer yr aelwydydd hynny sy'n derbyn Credyd Cynhwysol, heb uchafswm o ran enillion; a

b) gweithredu targedau statudol yn y Strategaeth Tlodi Plant derfynol i gyfrannu at gau'r bwlch cyrhaeddiad a gwella canlyniadau addysg.

Cyflwynwyd y gwelliannau a ganlyn:

Gwelliant 1 Lesley Griffiths (Wrecsam)

Dileu pwynt 4 a rhoi yn ei le:

Yn credu mai addysgu a dysgu o ansawdd uchel yw’r ffactor pwysicaf mewn ysgolion ar gyfer mynd i’r afael ag effaith tlodi ar gyrhaeddiad.

Yn croesawu:

a)   gwell ffocws mewn Hyfforddiant Cychwynnol Athrawon ar yr ystod o ddulliau addysgu a dysgu sydd eu hangen i fynd i’r afael ag effaith tlodi ar brofiadau a deilliannau dysgwyr.

b)   diogelu yn y gyllideb ddrafft y Grant Datblygu Disgyblion a chanllawiau newydd i gefnogi ysgolion i dargedu’r cyllid hwn yn well.

c)   y gwaith a wneir gan Bencampwyr Cyrhaeddiad Llywodraeth Cymru i rannu eu profiadau o fynd i’r afael ag effaith tlodi ar gyrhaeddiad, a’r bwriad i ddatblygu hyn ymhellach.

d)   y rôl y gall Ysgolion Bro ei chwarae i helpu rhieni a theuluoedd i gymryd diddordeb yn addysg y plant, ac i ddatblygu’r amgylchedd dysgu yn y cartref.

e)   rhaglenni fel Hanfodion Ysgol a Rhaglen Gwella Gwyliau’r Haf sy’n darparu cymorth amhrisiadwy i leihau costau byw i deuluoedd.

Yn nodi bod canlyniadau PISA wedi canfod bod addysg yng Nghymru yn decach na chyfartaledd yr OECD a gwledydd eraill y DU, gyda’r bwlch cyrhaeddiad yn llai rhwng dysgwyr mwy difreintiedig a dysgwyr llai difreintiedig.   

Cyllideb Ddrafft 2024 i 2025

Grant Datblygu Disgyblion: canllawiau

Os derbynnir gwelliant 1, caiff gwelliannau 2, 3, 4 a 5 eu dad-ddethol.

Gwelliant 2 Darren Millar (Gorllewin Clwyd)

Ym mhwynt 4, dileu isbwynt a) a rhoi yn ei le:

hyrwyddo'r ddarpariaeth prydau ysgol am ddim i flynyddoedd 7 i 11 ar gyfer yr aelwydydd hynny sy'n cael Credyd Cynhwysol;

Gwelliant 3 Darren Millar (Gorllewin Clwyd)

Ychwanegu fel is-bwynt newydd ar ddiwedd pwynt 4:

mynd i'r afael â'r tanberfformiad economaidd sy'n achosi tlodi plant yng Nghymru;

Gwelliant 4 Darren Millar (Gorllewin Clwyd)

Ychwanegu fel is-bwynt newydd ar ddiwedd pwynt 4:

gwella effeithlonrwydd ac effeithiolrwydd rhaglenni sy’n cael eu hariannu â grantiau;

Gwelliant 5 Darren Millar (Gorllewin Clwyd)

Ychwanegu is-bwynt newydd ar ddiwedd pwynt 4:

cydnabod bod atebion syml sy'n canolbwyntio ar eu galluogi i gael y gorau o addysg prif ffrwd, yn hollbwysig i'r mwyafrif helaeth o blant sy'n byw mewn tlodi;