P-06-1310 Gwarchod Mynydd Eglwysilan a Chefn Eglwysilan

Cyflwynwyd y ddeiseb hon gan Kelvyn Ross Broadstock, ar ôl casglu cyfanswm o 719 lofnodion.

Geiriad y ddeiseb:       

Rydym yn galw ar Lywodraeth Cymru i gydnabod yn ffurfiol amgylchedd archaeolegol, hanesyddol a chynhanesyddol Eglwysilan.

Mae cyfoeth o safleoedd pwysig yno sy'n dyddio'n ôl i'r oes efydd o leiaf, gan gynnwys cistfeini "cynhanesyddol" a chelf creigiau hynafol. Hefyd, mae anheddiad mawr a map Sidydd mawr wedi’i farcio â cherrig mawr.

Y pryder yw y bydd y fferm wynt arfaethedig yn creu difrod anadferadwy i’r safleoedd.

Gwybodaeth Ychwanegol:

Mae’r cloddiau enwog dan fygythiad gan fod cynlluniau i geblau pŵer a/neu ffyrdd dorri trwyddynt.

Meini hirion a meini gorweddol gyda chelf creigiau neolithig arwyddocaol a marciau cwpanau hynafol. Mae eraill y mae angen eu cofnodi hefyd. Mae eu lleoliadau a’u perthynas â’i gilydd yn hollbwysig ac mae’r ffyrdd a’r platfformau y bydd angen eu hadeiladu er mwyn codi’r tyrbinau gwynt arfaethedig yn fygythiad mawr iddynt.

Linc i ddarllen mwy am y "cae carnedd"- https://coflein.gov.uk/cy/site/94677?term=eglwysilan

Linc i ddarllen mwy am un o'r meini hirion niferus. https://coflein.gov.uk/cy/site/91889?term=eglwysilan&tud=2

Dim ond megis dechrau y mae’r gwaith ymchwil i fapio'r holl feini hirion. Maent yn ffurfio "map seren" a fydd o bwys rhyngwladol. Byddai’n drychineb anadferadwy symud y cerrig neu darfu arnynt.

Mae’r "cwt hir" yma https://coflein.gov.uk/cy/site/528312?term=eglwysilan&tud=2 yn un o lawer o ddarnau o dystiolaeth i awgrymu anheddiad mawr.

Mae hefyd eglwys hynafol a mynachlog.

Statws

Yn ei gyfarfod ar 09/01/2023 penderfynodd y Pwyllgor Deisebau fod y ddeiseb hon wedi'i chwblhau.

Trafododd y Pwyllgor y ddeiseb a nododd y byddai gwaith ymgysylltu ac ymgynghori â rhanddeiliaid yn mynd rhagddo pe bai cais yn cael, neu’n debygol o gael, ei gyflwyno ar gyfer datblygiad o arwyddocâd cenedlaethol. O ystyried hyn, cytunodd yr Aelodau nad oedd fawr ddim arall y gallent ei wneud fel Pwyllgor ac y dylid cau’r ddeiseb a diolch i’r deisebydd.

Gellir gweld manylion llawn ynghylch trafodaeth y Pwyllgor o'r ddeiseb hon a'r dogfennau cysylltiedig ar y tab Cyfarfodydd uchod.

Cafodd ei thrafod gyntaf gan y Pwyllgor Deisebau ar 09/01/2023.

Etholaeth a Rhanbarth y Senedd

• Pontypridd
• Canol De Cymru

Rhagor o wybodaeth

• Hafan y Pwyllgor Deisebau
• Gweld pob deiseb sydd ar agor
• Gweld pob deiseb mae’r pwyllgor bellach yn ystyried
• Sut mae proses Ddeisebu yn gweithio
• Briffiau ymchwil deisebau