Fferm Gilestone

Mae’r Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus a Gweinyddiaeth Gyhoeddus wedi cytuno i graffu ar bryniant Fferm Gilestone gan Lywodraeth Cymru. Mae gwaith y Pwyllgor wedi canolbwyntio ar y meysydd a ganlyn:

>>>> 

>>>Cefndir y penderfyniad i brynu’r fferm

>>>Y pwerau, y fframwaith polisi a’r ystyriaethau ariannol y tu ôl i benderfyniad Llywodraeth Cymru i brynu’r fferm

>>>Y broses o wneud penderfyniadau wrth brynu’r fferm

>>>Y pris a dalwyd a’r trefniadau i lesio’r fferm yn ôl yn y tymor byr

>>>Y sefyllfa hirdymor o ran y les

>>>Goblygiadau ehangach

<<< 

Cynhaliodd y Pwyllgor sesiwn dystiolaeth ar lafar gyda Llywodraeth Cymru ar 14 Gorffennaf 2022, ac yna ysgrifennu at Lywodraeth Cymru ar 8 Awst 2023.

Roedd llythyr y Pwyllgor:

>*>*>*

***yn nodi eu dealltwriaeth o ymchwiliadau pellach sy'n cael eu cynnal gan Archwilio Cymru ynghylch yr amgylchiadau a arweiniodd at brynu Fferm Gilestone;

***yn gofyn am eglurhad ar faterion penodol a godwyd ers hynny gan drydydd partïon ers y sesiwn dystiolaeth.

<*<*<*

Fe wnaeth Llywodraeth Cymru ymateb i lythyr y Pwyllgor ar 26 Medi 2022.

Ysgrifennodd yr Archwilydd Cyffredinol at y Pwyllgor ar 19 Ionawr 2023 yn nodi canfyddiadau ei adolygiad o'r digwyddiadau yn arwain at bryniant Llywodraeth Cymru o  Fferm Gilestone. 

Cafodd y canfyddiadau eu hystyried yn breifat gan y Pwyllgor yn ei gyfarfod ar 2 Chwefror 2023.

Er mwyn cynorthwyo'r Pwyllgor ymhellach yn ei ddull o graffu yn y dyfodol, ysgrifennon nhw at Lywodraeth Cymru ar 10 Chwefror 2023 yn gofyn am:

>*>*>*

***gadarnhad ynghylch diwydrwydd dyladwy parhaus ynghylch cynlluniau a gyflwynwyd gan gwmnïau sy'n gysylltiedig â Gŵyl y Dyn Gwyrdd;

***amserlen ddisgwyliedig ar gyfer unrhyw benderfyniadau am y defnydd o'r fferm yn y dyfodol.

<*<*<*

Ymatebodd Llywodraeth Cymru ar 14 Mawrth 2023.

Mae'r Pwyllgor yn ymwybodol o faterion heb eu datrys sy'n ymwneud â threfniadau parhaus Llywodraeth Cymru gyda phrydles bresennol Fferm Gilestone, yr ydym yn deall eu bod wedi’u hymestyn y tu hwnt i ddyddiad gwreiddiol y brydles a ddaeth i ben ar 31 Hydref 2023.

Mae'r Pwyllgor yn dal i aros am wybodaeth am unrhyw benderfyniadau gan y Gweinidogion am hyn neu unrhyw drefniadau wrth gefn amgen neu estyniadau sydd wedi'u rhoi ar waith. Bydd gwaith y Pwyllgor yn cael ei ohirio nes bod ganddo ragor o wybodaeth.