Cynaliadwyedd Ariannol Llywodraeth Leol

Cyhoeddodd Archwilydd Cyffredinol Cymru adroddiad ym mis Medi 2021 ar gynaliadwyedd ariannol llywodraeth leol. Mae'r adroddiad byr hwn yn crynhoi rhai o’r themâu sy'n dod i'r amlwg o'r gwaith yr adroddodd Archwiliad Cymru arno yn lleol i gynghorau unigol dros yr haf, ynghyd â rhywfaint o sylwebaeth ar bwysau cyllido a sut y gellid cryfhau cynaliadwyedd ariannol cynghorau yn y dyfodol.

Cyhoeddodd Archwilydd Cyffredinol Cymru ei Adroddiad ar Wasanaethau Dewisol Awdurdodau Lleol ym mis Mawrth 2021. Nid oedd yr adroddiad hwn yn cynnwys argymhellion penodol ond edrychodd ar sut mae cynghorau'n diffinio eu gwasanaethau ac yn ceisio amddiffyn gwasanaethau hanfodol wrth ddelio â thoriadau cyllid. Canolbwyntiodd yr astudiaeth ar sut mae cynghorau'n diffinio gwasanaethau, y systemau a'r prosesau y maent wedi'u defnyddio i adolygu gwasanaethau, a pha mor gadarn yw'r rhain.

Er bod pwysau ariannol wedi arwain at gynghorau yn lleihau gwariant a thorri gwasanaethau, pwysleisiodd yr adroddiad fod y pandemig wedi amlygu pwysigrwydd a pherthnasedd llywodraeth leol o ran gwasanaethu ac amddiffyn pobl a chymunedau.

Trafododd y Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus a Gweinyddiaeth Gyhoeddus yr adroddiadau hyn yn hydref 2021 a thrafododd ei ganfyddiadau â Llywodraeth Cymru ar 1 Rhagfyr 2021.