Agenda item

Papur 5 – Goblygiadau’r Cyflog Byw Gwirioneddol i lefelau cyflog Aelodau o’r Senedd

§ Nododd y Bwrdd y cynnydd yn y gyfradd Cyflog Byw Gwirioneddol i £12 yr awr, fel y'i cyfrifwyd gan y Resolution Foundation ac a gyhoeddir yn flynyddol gan y Sefydliad Cyflog Byw. 

 

§ Trafododd y Bwrdd yr opsiynau sydd ar gael iddo i fynd i'r afael â'r cynnydd yn y Cyflog Byw Gwirioneddol.  

 

Penderfyniad: 

 

§ Cytunodd y Bwrdd i fynd i'r afael â'r mater hwn fel a ganlyn:  

-       Darparu ar gyfer codiad dros dro i Bwynt Cyflog 1 Band 3 i lefel y Cyflog Byw Gwirioneddol o 1 Rhagfyr 2023 hyd 31 Mawrth 2024. Mae hyn yn codi Pwynt Cyflog 1 Band 3 i £23,088. Bydd y newid hwn yn cael ei adlewyrchu yn nhaliadau cyflog mis Rhagfyr ar gyfer y rhai yr effeithir arnynt.  

-       Darparu ar gyfer taliad unwaith ac am byth i Staff Cymorth a dderbyniodd gyflog Pwynt Cyflog 1 Band 3 ym mis Tachwedd 2023, wedi’i gyfrifo’n unigol ar gyfer pob aelod o staff, sy’n hafal â’r gwahaniaeth rhwng y cyflog a dderbyniwyd ar gyfer Tachwedd 2023 a’r cyflog a fyddai wedi’i dderbyn pe bai’r Cyflog Byw Gwirioneddol wedi’i gymhwyso o 1 Tachwedd 2023. Bydd hyn yn cael ei gynnwys yn nhaliadau cyflog mis Rhagfyr. Effaith hyn yw y bydd staff yn derbyn taliadau fel pe baent yn cael eu talu ar lefel y Cyflog Byw Gwirioneddol o 1 Tachwedd.  

 

§ Nododd y Bwrdd mai trefniant dros dro fyddai hwn tan 1 Ebrill 2024, pan fydd Pwynt Cyflog 1 Band 3 yn symud i lefelau cyflog newydd arfaethedig 2024-25 (yn amodol ar yr ymgynghoriad ynghylch yr Adolygiad Blynyddol a’r penderfyniad ar gyfer 2024-25).  

 

§ Cytunodd y Bwrdd y byddai unrhyw gostau ychwanegol sy’n ymwneud â’r Cyflog Byw Gwirioneddol yn 2023-24 cael eu talu drwy gronfeydd canolog, yn hytrach na thrwy gyllidebau staffio presennol yr Aelodau. 

 

§ Yn unol ag adran 14(3) o Fesur 2010, cytunodd y Bwrdd bod amgylchiadau eithriadol sy'n golygu ei bod yn gyfiawn ac yn rhesymol i'r cyfyngiadau a osodir gan adran 14(2) o Fesur 2010 beidio â bod yn gymwys. Trafododd y Bwrdd yr amgylchiadau economaidd presennol ac yn benodol bod y DU wedi profi cyfnod o chwyddiant eithriadol o gyflym, sy’n parhau i gael effaith sylweddol ar gostau byw. Mae Nodiadau Esboniadol Mesur 2010 yn benodol yn nodi bod cyfnod o chwyddiant eithriadol o gyflym yn enghraifft o amgylchiadau eithriadol.  

 

§ Nododd y Bwrdd mai dyma’r tro cyntaf i’r Cyflog Byw Gwirioneddol fynd y tu hwnt i gyflogau rhai staff cymorth, sy’n golygu bod y rhai ar Fand 3 Pwynt Cyflog 1 yn derbyn cyflog islaw’r Cyflog Byw Gwirioneddol. Barn y Bwrdd oedd bod y rhain yn amgylchiadau eithriadol a bydd paragraff yn cael ei fewnosod gan ganiatáu unrhyw gynnydd blynyddol yn y Cyflog Byw Gwirioneddol yn y dyfodol uwchlaw'r pwynt cyflog isaf i addasu unrhyw gyflog sy'n is na hyn yn awtomatig yn unol â'r Cyflog Byw Gwirioneddol. 

 

§ Yn dilyn ymgysylltiad diweddar â staff a chynrychiolwyr undebau ar faterion cysylltiedig a'r angen i sicrhau bod taliadau yn cael eu gwneud yn brydlon mewn ymateb i'r amgylchiadau ariannol presennol, cytunodd y Bwrdd na fyddai'n briodol ymgynghori â'r rhai yr effeithiwyd arnynt gan y penderfyniad.  

 

§ Cytunodd y Bwrdd i ymgynghori â'r Prif Weithredwr a'r Swyddog Cyfrifyddu fel sy'n ofynnol gan Fesur Cynulliad Cenedlaethol Cymru (Taliadau) 2010. 

 

Cam i’w gymryd:  

 

§ Cytunodd y Bwrdd i ysgrifennu at y Prif Weithredwr a'r Swyddog Cyfrifyddu i ymgynghori ar y penderfyniadau a grybwyllwyd uchod.  

 

§ Yn amodol ar ymateb y Swyddog Cyfrifyddu, bydd y Bwrdd yn ysgrifennu at y Llywydd i roi gwybod i’r Comisiwn am benderfyniad y Bwrdd i wneud Penderfyniad Eithriadol ac i’w gyfleu i’r Aelodau a Staff Cymorth cyn canol mis Rhagfyr.  

 

§ Bydd Ysgrifenyddiaeth y Bwrdd yn cysylltu â Gwasanaeth Cyfreithiol y Comisiwn i gadarnhau'r geiriad y Penderfyniad Eithriadol a'r geiriad sydd i'w gynnwys fel rhan o'r ymgynghoriad ar yr Adolygiad Blynyddol ar gyfer y blynyddoedd i ddod – cyhoeddwyd y Penderfyniad Eithriadol a’r Datganiad ar 12 Rhagfyr 2023. Anfonwyd llythyrau at y Prif Weithredwr a'r Llywydd hefyd.