Ymchwiliad i brentisiaethau yng Nghymru
Ymchwiliad i brentisiaethau yng Nghymru
Mae’r Pwyllgor Menter a Busnes wedi cynnal
ymchwiliad i brentisiaethau yng Nghymru. Cylch gorchwyl yr ymchwiliad oedd:
- a yw’r system brentisiaethau gyfredol yn rhoi cymorth
effeithiol i economi Cymru?
- a yw’r system brentisiaethau gyfredol yn diwallu
anghenion sgiliau cyflogwyr yng Nghymru ar hyn o bryd, ac a fydd y system
yn eu diwallu yn y dyfodol? Os na, pa elfennau o’r system sydd angen eu
gwella?
- gofio’r flaenoriaeth gynyddol a roddir i brentisiaethau
ar gyfer pobl sydd rhwng 16 a 24 oed, a yw prentisiaethau’n ddewis
atyniadol i bobl ifanc?
- a yw’r systemau ar gyfer sefydlu Safonau a
Fframweithiau Prentisiaeth ac ar gyfer recriwtio prentisiaid yn gweithio’n
effeithiol?
Materion allweddol
Roedd y materion
y bu’r Pwyllgor yn eu hystyried fel rhan o’r cylch gorchwyl hwn yn cynnwys:
- pa mor effeithiol yw ymgysylltiad cyflogwyr â’r
system brentisiaethau yng Nghymru? A yw hyn wedi newid o ganlyniad i’r
amgylchiadau economaidd presennol? A yw cyflogwyr yn gallu dod o hyd i
ddigon o bobl ifanc sydd â’r sgiliau a’r doniau sydd eu hangen arnynt? A
yw’r berthynas rhwng cyflogwyr a darparwyr hyfforddiant yn un effeithiol?
A yw prentisiaethau’n parhau i gael eu cyfyngu i sectorau penodol?
- a yw mentrau cymdeithasol yn gwneud defnydd
effeithiol o brentisiaethau?
- a yw nifer y prentisiaid sy’n cael eu cyflogi gan
awdurdodau lleol, a’r sector cyhoeddus yn gyffredinol, wedi cynyddu neu
wedi gostwng? A ddylai’r sector cyhoeddus recriwtio mwy o brentisiaid?
- mae Llywodraeth Cymru yn hyrwyddo’r defnydd o gymalau
Budd i’r Gymuned mewn contractau sector cyhoeddus, sef cymalau y gellir eu
defnyddio i hyrwyddo’r arfer o gyflogi hyfforddeion a phrentisiaid. A yw
hwn yn ddull effeithiol o gynyddu nifer y prentisiaid?
- beth yw proffil cyffredinol prentis o ran oedran,
rhyw a sector cyflogaeth, er enghraifft? A yw’r proffil hwn yn newid ac,
os ydyw, beth yw’r rhesymau dros hyn? Yn ôl adroddiad gan Ffederasiwn
Hyfforddiant Cenedlaethol Cymru, oed prentis ar gyfartaledd yw 26. Beth yw'r
rhesymau dros hyn? A yw prentisiaethau’n llwyddiannus, yn gyffredinol, o
safbwynt prentisiaid? A yw’r gyfradd o brentisiaethau sy’n cael eu cwblhau
wedi newid yn ystod y blynyddoedd diwethaf? Yn ymarferol, a roddir
sicrwydd i brentisiaid y byddant yn cael swydd ar ddiwedd eu prentisiaeth?
- a yw Gyrfa Cymru a’r Ganolfan Byd Gwaith yn rhoi
cymorth effeithiol i bobl sydd am ddod o hyd i brentisiaethau? A yw’r
Gwasanaeth Paru Prentisiaethau, sef gwasanaeth newydd sy’n cael ei gynnig
gan Gyrfa Cymru, yn effeithiol?
- pam mae pobl ifanc yn dewis bod yn brentisiaid? Pa
ffactorau sy’n dylanwadu ar eu penderfyniad?
- a yw prentisiaethau yn ddewis atyniadol i bobl o bob
gallu, neu a ydynt yn cael eu hystyried yn ddewis eilradd o gymharu â
dilyn cwrs addysg uwch? A yw agweddau’n newid, ac os felly, beth yw’r
rhesymau dros hyn?
- a yw’r bobl sydd â’r dylanwad mwyaf ar ddewisiadau
pobl ifanc, fel rhieni/gofalwyr, athrawon gyrfaoedd mewn ysgolion, ac
athrawon yn gyffredinol, yn deall y system brentisiaethau yn llawn? A yw’r
system yn rhy gymhleth, ac a oes gormod o ddewis o ran rhaglenni?
- pa mor effeithiol yw polisïau Llywodraeth Cymru ar
brentisiaethau? Sut y mae’r polisïau hyn yn cydblethu a’i strategaethau
ehangach ar yr economi a sgiliau?
- mae addysg a hyfforddiant, gan gynnwys
prentisiaethau, yn faterion datganoledig, ond nid yw cyfreithiau sy’n
ymwneud â chyflogaeth wedi’u datganoli. A oes gan bobl ifanc hawliau a
mynediad digonol o ran cael hyfforddiant fel prentisiaid? Os na, sut y
gellir gwella’r sefyllfa hon?
- a yw’r Cynghorau Sgiliau Sector yn hyrwyddo a
chefnogi prentisiaethau mewn modd effeithiol? Sut y mae capasiti’r
cynghorau yn effeithio ar eu perfformiad yn y maes hwn?
- a yw cyllid Ewropeaidd yn cael ei ddefnyddio’n
effeithiol er mwyn cefnogi prentisiaethau?
- a oes enghreifftiau o arfer da o ran gweithredu
systemau prentisiaeth mewn gwledydd eraill y gallai Cymru ddysgu ohonynt?
Math o fusnes: Ymchwiliad Pwyllgor
Statws: Wedi’i gwblhau
Cyhoeddwyd gyntaf: 12/02/2014
Dogfennau
- Prentisiaethau yng Nghymru: Adroddiad - Hydref 2012 PDF 473 KB
- * Ymateb Llywodraeth Cymru (PDF 342KB)
- Ymchwiliad i brentisiaethau yng Nghymru PDF 65 KB Gweld fel HTML (3) 19 KB
- Ymateb i'r Ymgynghoriad APP01. Y Cynghorydd Richard Bertin (Saesneg yn unig) PDF 81 KB Gweld fel HTML (4) 4 KB
- Ymateb i'r Ymgynghoriad APP02. First 4 Skills (Saesneg yn unig) PDF 125 KB Gweld fel HTML (5) 7 KB
- Ymateb i'r Ymgynghoriad APP03. Working Links (Saesneg yn unig) PDF 244 KB Gweld fel HTML (6) 23 KB
- Ymateb i'r Ymgynghoriad APP04. Hyfforddiant ISA (Saesneg yn unig) PDF 195 KB Gweld fel HTML (7) 41 KB
- Ymateb i'r Ymgynghoriad APP05. FSG Tool & Die Ltd (Saesneg yn unig) PDF 103 KB Gweld fel HTML (8) 16 KB
- Ymateb i'r Ymgynghoriad APP06. Partneriaeth Sgiliau Ariannol (Saesneg yn unig) PDF 121 KB Gweld fel HTML (9) 5 KB
- Ymateb i'r Ymgynghoriad APP07. Gyrfa Cymru (Saesneg yn unig) PDF 194 KB Gweld fel HTML (10) 105 KB
- Ymateb i'r Ymgynghoriad APP08. Lantra (Saesneg yn unig) PDF 205 KB Gweld fel HTML (11) 10 KB
- Ymateb i'r Ymgynghoriad APP09. Chwarae Teg (Saesneg yn unig) PDF 1 MB
- Ymateb i'r Ymgynghoriad APP10. Canolfan Byd Gwaith Cymru (Saesneg yn unig) PDF 100 KB Gweld fel HTML (13) 13 KB
- Ymateb i'r Ymgynghoriad APP11. Fforwm Busnes Preifat (Saesneg yn unig) PDF 327 KB Gweld fel HTML (14) 59 KB
- Ymateb i'r Ymgynghoriad APP12. S. A. Harding (Saesneg yn unig) PDF 99 KB Gweld fel HTML (15) 5 KB
- Ymateb i'r Ymgynghoriad APP13. Unite Cymru (Saesneg yn unig) PDF 677 KB
- Ymateb i'r Ymgynghoriad APP14. Cyngor Cyllido Addysg Uwch Cymru (Saesneg yn unig) PDF 2 MB
- Ymateb i'r Ymgynghoriad APP15. Sgiliau Asedau (Saesneg yn unig) PDF 340 KB Gweld fel HTML (18) 22 KB
- Ymateb i'r Ymgynghoriad APP16. Cyngor Gofal Cymru (Saesneg yn unig) PDF 333 KB Gweld fel HTML (19) 39 KB
- Ymateb i'r Ymgynghoriad APP17. Consortiwm Manwerthu Prydain (Saesneg yn unig) PDF 27 KB Gweld fel HTML (20) 12 KB
- Ymateb i'r Ymgynghoriad APP19. Sgiliau er Cyfiawnder (Saesneg yn unig) PDF 810 KB
- Ymateb i'r Ymgynghoriad APP20. E-Skills (Saesneg yn unig) PDF 345 KB Gweld fel HTML (22) 136 KB
- Ymateb i'r Ymgynghoriad APP21. Sgiliau Ynni a Chyfleustodau (Cymru) (Saesneg yn unig) PDF 363 KB Gweld fel HTML (23) 32 KB
- Ymateb i’r Ymgynghoriad APP22. Diverse Cymru (Saesneg yn unig) PDF 251 KB Gweld fel HTML (24) 17 KB
- Ymateb i’r Ymgynghoriad APP23. Y Sefydliad Cadwraeth Adeiladau Hanesyddol (Saesneg yn unig) PDF 966 KB
- Ymateb i’r Ymgynghoriad APP24. Wales TUC Cymru (Saesneg yn unig) PDF 294 KB Gweld fel HTML (26) 29 KB
- Ymateb i’r Ymgynghoriad APP25. Skillset Cymru (Saesneg yn unig) PDF 214 KB Gweld fel HTML (27) 40 KB
- Ymateb i’r Ymgynghoriad APP26. Coleg Morgannwg (Saesneg yn Unig) PDF 176 KB Gweld fel HTML (28) 26 KB
- Ymateb i’r Ymgynghoriad APP27. Tai Cymunedol Bron Afon (Saesneg yn Unig) PDF 232 KB Gweld fel HTML (29) 39 KB
- Ymateb i’r Ymgynghoriad APP28. Cyngor Sgiliau Sector PDF 222 KB
- Ymateb i’r Ymgynghoriad APP29. FSB (Saesneg yn Unig) PDF 1 MB
- Ymateb i’r Ymgynghoriad APP30. Coleg Menai (Saesneg yn Unig) PDF 205 KB Gweld fel HTML (32) 51 KB
- Ymateb i’r Ymgynghoriad APP31. FSB (Gwybodaeth Ychwanegol) (Saesneg yn Unig) PDF 292 KB
- Ymateb i'r Ymgynghoriad APP32. Airbus (Saesneg yn unig) PDF 145 KB Gweld fel HTML (34) 42 KB
Ymgynghoriadau
- Ymchwiliad i brentisiaethau yng Nghymru (Wedi ei gyflawni)