Cyfarfodydd

Trafododd y Pwyllgor Busnes y trefniadau craffu ar gyfer Bil Diwygio’r Senedd a deddfwriaeth gysylltiedig, a chytunwyd ar y canlynol:

• Cyflwyno cynigion perthnasol i gynnig yn y Cyfarfod Llawn ar 12 Gorffennaf bod y Senedd yn sefydlu Pwyllgor Biliau Diwygio gyda chylch gwaith i graffu ar Filiau a gyfeirir ato gan y Pwyllgor Busnes;
• Dyrannu Cadeirydd y Pwyllgor i'r grŵp Llafur a gwahodd enwebiadau ar gyfer y swydd honno yn y Cyfarfod Llawn ar 12 Gorffennaf;
• Y dylai’r Pwyllgor gynnwys pedwar aelod, gan gynnwys y Cadeirydd, (dau Lafur, un yr un o’r grwpiau Ceidwadol a Phlaid Cymru) a chofnodi ei bod yn well ganddo i Jane Dodds gael ei gwahodd gan y Cadeirydd i gymryd rhan yng nghyfarfodydd y Pwyllgor fel y’i nodwyd yn Rheol Sefydlog 17.49;
• Cyfeirio egwyddorion cyffredinol Bil Diwygio'r Senedd at Bwyllgor newydd y Bil Diwygio ar gyfer ystyriaeth Cyfnod 1;
• Ymgynghori â Phwyllgor y Bil Diwygio ar amserlen arfaethedig y Bil i lywio penderfyniad terfynol gan y Pwyllgor Busnes ar yr amserlen mewn cyfarfod yn y dyfodol.

Cytunodd y Pwyllgor Busnes i ddychwelyd at y mater o ran a ddylai’r Bil Gweinyddu Etholiadol arfaethedig ar gyfer llywodraeth leol hefyd gael ei gyfeirio at y Pwyllgor Biliau Diwygio yn nhymor yr hydref.

Dogfennau ategol:

FIN(6)-12-23 P5 – Goblygiadau ariannol deddfwriaeth sydd ar ddod i ddiwygio’r Senedd

4.1 Trafododd y Pwyllgor y papur ar oblygiadau ariannol deddfwriaeth arfaethedig i ddiwygio'r Senedd.

Nododd y Pwyllgor Busnes y llythyr a’r ffaith na fydd Llywodraeth Cymru yn gwneud newidiadau i’r teitl a ddefnyddir ar gyfer y Llywydd a’r Dirprwy Lywydd yn y ddeddfwriaeth sydd ar ddod ar Ddiwygio’r Senedd.

Cytunwyd y byddai'r Ysgrifenyddiaeth yn rhoi nodyn cyfreithiol ar wahaniaethau yng nghymhwysedd deddfwriaethol y Senedd i ddiwygio enw'r sefydliad a theitl y Llywydd a'r Dirprwy Lywydd.

Trafododd y Pwyllgor Busnes bapur ar nifer o ragdybiaethau a fydd yn sail i'r wybodaeth sydd i'w darparu gan Gomisiwn y Senedd i lywio gwaith Llywodraeth Cymru o ddatblygu Asesiad Effaith Rheoleiddiol ar gyfer Bil Diwygio'r Senedd. Yn dilyn trafodaeth ynghylch y rhagdybiaethau o ran yr ystod ddisgwyliedig o bwyllgorau ychwanegol sy'n debygol o gael eu sefydlu gan Senedd y dyfodol a nifer yr wythnosau eistedd, cytunodd y Pwyllgor Busnes i nodi'r rhagdybiaethau o ran busnes y Senedd.

Cytunodd y Pwyllgor hefyd i ystyried papur yn nodi’r amserlenni lefel uchel ar gyfer ei waith ei hun yn ymwneud â Diwygio'r Senedd dros weddill tymor y Senedd hon mewn cyfarfod yn y dyfodol. 

Trafododd y Pwyllgor Busnes yr adroddiad drafft a chytunodd arno, ac iddo gael ei osod a’i ddarparu i Lywodraeth Cymru cyn diwedd y tymor, yn amodol ar ddau ychwanegiad: nodi barn Siân Gwenllian y dylai deddfwriaeth Diwygio’r Senedd gynnwys y teitlau Cymraeg ‘Llywydd’ a 'Dirprwy Lywydd' yn unig; a, nodi barn y Llywydd y dylid pennu uchafswm cynyddol o Weinidogion Cymru yn 16.

Dychwelodd y Pwyllgor Busnes at ei drafodaethau ynghylch maint Llywodraeth Cymru mewn Senedd fwy. Cytunodd mwyafrif ar y Pwyllgor i gynnig gan y Trefnydd y dylid cynyddu'r terfyn uchaf ar nifer Gweinidogion Cymru o 12 i 17 o weinidogion fel rhan o ddeddfwriaeth Diwygio'r Senedd. Cytunodd y mwyafrif hefyd i gynnig gan y Trefnydd y dylai'r ddeddfwriaeth gynnwys mecanwaith a fyddai'n galluogi i Lywodraeth Cymru gynnig cynnydd pellach i'r terfyn hwn, hyd at uchafswm o 19, drwy is-ddeddfwriaeth, mewn amgylchiadau lle ystyrir bod cynnydd yn deilwng. Cytunodd y Pwyllgor Busnes y dylai cynnydd o'r fath fod yn destun pleidlais gadarnhaol yn y Senedd.

Dywedodd Darren Millar ei farn mai 16 dylai fod y terfyn uchaf o ran nifer y Gweinidogion, ac y dylai unrhyw gynnydd pellach yn nifer y Gweinidogion gael ei gymeradwyo gan ddwy ran o dair o'r Aelodau sy'n pleidleisio.

Cytunodd y Pwyllgor i drafod adroddiad ar eu canfyddiadau ar y pedwar mater y mae wedi’u hystyried mewn cyfarfod dilynol.

Ystyriodd y Pwyllgor Busnes bapur ymgynghori ynghylch nifer o ragdybiaethau a fydd yn sail i'r wybodaeth sydd i'w darparu gan Gomisiwn y Senedd i lywio'r Asesiad Effaith Rheoleiddiol ar gyfer Bil Diwygio'r Senedd. Cytunodd y Pwyllgor y dylid rhoi ystyriaeth bellach i ragdybiaethau ynghylch nifer bosibl y pwyllgorau mewn Senedd fwy.  Cytunwyd hefyd y dylai'r rhagdybiaethau a'r wybodaeth a gaiff eu cyflwyno ynghylch gweithgareddau Seneddol amlinellu'r ystod o weithgareddau a wneir gan y Senedd. Gofynnwyd am lunio papur arall i'w drafod mewn cyfarfod yn y dyfodol.

Dychwelodd y Pwyllgor Busnes at ystyried dau argymhelliad a wnaed gan y Pwyllgor Diben Arbennig ar Ddiwygio’r Senedd:

1.     Maint Llywodraeth Cymru mewn Senedd fwy

Cytunodd y Pwyllgor i ohirio trafodaeth bellach ar y mater hwn tan y cyfarfod dilynol.

2. Nifer y Dirprwy Lywyddion mewn Senedd fwy

Ymhellach i'r casgliad a gytunwyd yn y cyfarfod blaenorol - y dylai deddfwriaeth ar Ddiwygio'r Senedd ddiwygio'r darpariaethau statudol presennol yn Neddf Llywodraeth Cymru 2006 i ddarparu ar gyfer terfyn diwygiedig o ddau Ddirprwy Lywydd - cytunodd y Pwyllgor Busnes y dylai'r ddeddfwriaeth ei gwneud yn ofynnol y dylai Aelodau a etholir i rolau'r Llywydd a'r Dirprwy Lywydd gynrychioli o leiaf ddau grŵp plaid. Daeth y Pwyllgor hefyd i'r casgliad y dylai'r ddeddfwriaeth ddatgan, pan fydd y Senedd yn ethol dau Ddirprwy Lywydd y dylai'r deiliad swydd hyn gynrychioli tair plaid wahanol, lle y bo'n bosibl.

Cytunodd mwyafrif y Pwyllgor Busnes y dylai ddod i'r casgliad y dylai'r ddeddfwriaeth ddiwygio'r teitlau 'Presiding Officer' a 'Deputy Presiding Officer' i 'Speaker' a 'Llywydd', a 'Deputy Speaker' a 'Dirprwy Lywydd', yn amodol ar Lywodraeth Cymru yn  ystyried a oes gan y Senedd gymhwysedd deddfwriaethol i wneud hyn. Nododd Siân Gwenllian a Jane Dodds eu bod yn ffafrio defnyddio 'Llywydd' a 'Ddirprwy Lywydd' yn unig yn y ddeddfwriaeth.

Nododd y Pwyllgor y papur.

Ymatebion i'r ymgynghoriad

Nododd y Pwyllgor y papur.

1.   Maint Llywodraeth Cymru mewn Senedd fwy (argymhelliad 4)

Trafododd y Pwyllgor Busnes y dystiolaeth a gafwyd a chytunodd, mewn egwyddor, i ddod i’r casgliad y dylai deddfwriaeth Ddiwygio'r Senedd ddiwygio'r darpariaethau statudol presennol yn Neddf Llywodraeth Cymru 2006 i ddarparu ar gyfer terfyn gwahanol ar y nifer o Weinidogion Cymru.

Cytunodd y Pwyllgor Busnes i ddychwelyd mewn cyfarfod dilynol at drafodaeth bellach am lefel y trothwy o ran isafswm a/neu uchafswm, ac a ddylai'r ddeddfwriaeth gynnwys ystod ar gyfer y nifer o Weinidogion Cymru.

2.   Nifer y Dirprwy Lywyddion mewn Senedd fwy

Daeth Pwyllgor Busnes i'r casgliad y dylai deddfwriaeth Ddiwygio'r Senedd ddiwygio'r darpariaethau statudol presennol yn Neddf Llywodraeth Cymru 2006 i ddarparu ar gyfer terfyn o ddau Ddirprwy Lywydd, yn hytrach nag un, fel sydd ar hyn o bryd.

Cytunodd y Pwyllgor Busnes i ddychwelyd at drafodaeth bellach am sut y dylai'r ddeddfwriaeth ei gwneud yn ofynnol bod cydbwysedd gwleidyddol rhwng y Llywydd a’r dirprwyon, a pha deitlau a ddefnyddir ar gyfer y swyddi hynny yn y ddeddfwriaeth.

3.   Y nifer o Gomisiynwyr y Senedd mewn Senedd fwy

Daeth y Pwyllgor Busnes i’r casgliad na ddylai fod unrhyw newid i'r darpariaethau statudol presennol o ran y nifer o Gomisiynwyr y Senedd.

4.   Y canlyniadau pe bai Aelod yn newid eu plaid wleidyddol pe bai wedi eu hethol drwy system rhestr gyfrannol gaeedig

Daeth y Pwyllgor Busnes i'r casgliad na fyddai'n argymell y dylai deddfwriaeth Ddiwygio'r Senedd gyflwyno canlyniadau deddfwriaethol sy'n deillio o fod Aelod o'r Senedd yn newid eu plaid wleidyddol rhwng etholiadau. Nododd y Pwyllgor Busnes y byddai'n rhoi ystyriaeth bellach i fecanweithiau mewnol y Senedd sy'n ymwneud ag aelodaeth grŵp wrth adolygu Rheolau Sefydlog cyn tymor y Senedd nesaf.

Trafododd y Pwyllgor Busnes ei ddull o ystyried sawl argymhelliad a wnaed gan y Pwyllgor Diben Arbennig ar Ddiwygio’r Senedd, gyda’r nod o ddarparu casgliadau i lywio datblygiad cyfarwyddiadau polisi ar gyfer Bil Llywodraeth Cymru ar Ddiwygio’r Senedd.

Cytunodd y Pwyllgor Busnes i wneud yr hyn a ganlyn:

• ymgynghori ag Aelodau a Grwpiau Pleidiau ar y pedwar argymhelliad: maint Llywodraeth Cymru, nifer y Dirprwy Lywyddion a nifer Comisiynwyr y Senedd mewn Senedd fwy o faint; a beth fydd yn digwydd os bydd Aelod o’r Senedd yn newid ei blaid wleidyddol rhwng etholiadau.
• gwahodd safbwyntiau gan randdeiliaid i lywio ei drafodaethau ar y materion a nodir uchod;
• gwahodd safbwyntiau gan y Llywydd a'r Dirprwy Lywydd ar nifer y Dirprwy Lywyddion ddylai fod mewn Senedd fwy;

• gwahodd safbwyntiau gan Gomisiwn y Senedd ar nifer Comisiynwyr y Senedd ddylai fod mewn Senedd fwy;
• gofyn i Lywodraeth Cymru ddarparu gwybodaeth am waith cwmpasu a dadansoddi a gynhaliwyd ar nifer Gweinidogion Cymru mewn Senedd fwy, a beth fydd yn digwydd os bydd Aelodau yn newid eu plaid wleidyddol rhwng etholiadau;
• ystyried enghreifftiau o sut yr ymdrinnir ag Aelodau sy'n newid eu plaid wleidyddol rhwng etholiadau mewn seneddau â systemau etholiadol tebyg.

Cytunodd y Pwyllgor Busnes hefyd i gynnal gweithdy technegol gyda swyddogion y Senedd a Llywodraeth Cymru cyn toriad hanner tymor yr hydref. Cytunodd i drafod y materion hyn a’r dystiolaeth a ddaeth i law yn ystod y slotiau cyfarfod sydd wedi’u trefnu ym mis Tachwedd. Cynhelir cyfarfodydd yn gyhoeddus lle bo hynny’n briodol.