Senedd Cymru
Y Pwyllgor Busnes
Gorffennaf 2020
Diwygio Rheolau Sefydlog: Cadeirydd Bwrdd Swyddfa
Archwilio Cymru
Diben
1.
Yn unol â Rheol Sefydlog 11.7(iv), y Pwyllgor
Busnes sy'n gyfrifol am wneud argymhellion ar arferion a
gweithdrefnau cyffredinol y Senedd, gan gynnwys unrhyw gynigion i
ail-wneud neu ddiwygio'r Rheolau Sefydlog.
2.
Mae'r adroddiad yn argymell newidiadau i Reol
Sefydlog 18.10 Mae'r cynigion ar gyfer Rheolau Sefydlog newydd yn
Atodiad A.
Y cefndir
3.
Yn 2014, cytunodd y Pwyllgor Busnes ar y pryd,
a’r Senedd, ar gyfres o newidiadau i'r Rheolau Sefydlog ar
ôl i Ddeddf Archwilio Cyhoeddus (Cymru) (“y
Ddeddf”) gael ei phasio. Roedd y newidiadau'n dirprwyo nifer
o’r swyddogaethau a roddwyd i'r Senedd o dan y Ddeddf i un o
bwyllgorau'r Senedd.
4.
Argymhellir bod diwygiad pellach yn cael ei wneud i
sicrhau bod darpariaeth yn cael ei gwneud i alluogi'r pwyllgor
cyfrifol i ymgynghori â'r Prif Weinidog ar benodi'r Cadeirydd
arfaethedig ar gyfer Bwrdd Swyddfa Archwilio Cymru, fel sy'n
ofynnol gan Atodlen 1 5(2) o’r Ddeddf.[1] Ar hyn o bryd, nid yw'r swyddogaeth hon wedi'i
dirprwyo gan y Rheolau Sefydlog, ac felly o dan y Ddeddf mae'n
gorwedd gyda'r Senedd gyfan. Nid yw'n glir sut y gallai'r Senedd
gyfan gynnal ymgynghoriad o'r fath, ac felly cynigir dirprwyo'r
swyddogaeth i bwyllgor.
5.
Cytunodd y Pwyllgor Busnes y dylai’r
swyddogaeth hon, yn yr un modd â swyddogaethau eraill o dan y
Ddeddf sy'n ymwneud â goruchwylio Archwilydd Cyffredinol
Cymru a Swyddfa Archwilio Cymru, gael ei dirprwyo i'r "pwyllgor
cyfrifol" o dan Reol Sefydlog 18 (y Pwyllgor Cyllid ar hyn o
bryd).
6.
Mae Rheolau Sefydlog 18.10 a 18.11 yn dirprwyo
gwahanol gyfrifoldebau i'r "Pwyllgor cyfrifol" mewn perthynas
â llywodraethu Swyddfa Archwilio Cymru ac Archwilydd
Cyffredinol Cymru. Mae'r dirprwyaethau hyn yn cynnwys swyddogaethau
sy'n ymwneud â phenodi Archwilydd Cyffredinol Cymru a Bwrdd
Swyddfa Archwilio Cymru, ac o'r herwydd mae'n gwneud synnwyr
dirprwyo'r swyddogaeth o ymgynghori â'r Prif Weinidog ar
benodi'r Cadeirydd i'r un pwyllgor.
7.
Mae Rheol Sefydlog 18.10 yn nodi'r darpariaethau y
mae'n rhaid i'r pwyllgor cyfrifol eu harfer, tra bod Rheol Sefydlog
18.11 yn nodi'r darpariaethau y caiff y pwyllgor cyfrifol eu
hystyried. Argymhellir ychwanegu’r ddirprwyaeth newydd at
Reol Sefydlog 18.10, gan ei bod yn rhwymedigaeth statudol; rhaid
ymgynghori â’r Prif Weinidog cyn y gall y Senedd
gymeradwyo penodiad y Cadeirydd.
8.
7. Nodir diwygiad arfaethedig i Reol Sefydlog 18.10
yn Atodiad A.
Camau i’w cymryd
9.
Derbyniodd y Pwyllgor Busnes y
newidiadau i'r Rheolau Sefydlog yn ffurfiol ar 6 Gorffennaf 2020, a
gwahoddir y Senedd i gymeradwyo'r cynigion a nodir yn Atodiad
A.
Atodiad A
18.10
Rhaid i bwyllgor cyfrifol:
(i) arfer y swyddogaethau a nodir yn adran 20 o
Ddeddf Archwilio Cyhoeddus (Cymru) 2013 ynglŷn â’r
amcangyfrif o incwm a gwariant Swyddfa Archwilio Cymru a osodir ar
y cyd gan yr Archwilydd Cyffredinol a Swyddfa Archwilio Cymru ar
gyfer pob blwyddyn ariannol;
(ii) ystyried unrhyw gynigion cyllideb atodol a
gyflwynir o dan adran 126 o’r Ddeddf ac sy’n ceisio
diwygio symiau a awdurdodwyd o’r blaen drwy benderfyniad
cyllideb neu benderfyniad cyllideb atodol mewn perthynas â
Swyddfa Archwilio Cymru;
(iii) ystyried unrhyw ddefnydd ar adnoddau y tu hwnt
i’r hyn a awdurdodwyd neu y bernir ei fod wedi’i
awdurdodi ac a gofnodwyd yng nghyfrifon archwiliedig Swyddfa
Archwilio Cymru, a chyflwyno adroddiad i’r Senedd ar y
defnydd hwnnw, gan argymell a ddylai’r Senedd
awdurdodi’r gormodeddau yn ôl-weithredol drwy gyfrwng
penderfyniad cyllideb atodol;
(iv) yn unol â Rheol Sefydlog 10,
cynghori’r Senedd wrth iddi arfer ei swyddogaethau o dan
Ddeddf Archwilio Cyhoeddus (Cymru) 2013 ac o dan Reol Sefydlog
10 sy’n ymwneud â phenodi a diswyddo’r
Archwilydd Cyffredinol a chadeirydd Swyddfa Archwilio Cymru ac
arfer y swyddogaeth a nodir ym mharagraff 5(2) o Atodlen 1
i’r Ddeddf honno ynghylch ymgynghori â’r Prif
Weinidog ar yr ymgeisydd arfaethedig i’w benodi’n
Gadeirydd Swyddfa Archwilio Cymru;
(v) arfer y swyddogaethau o dan Ddeddf Archwilio
Cyhoeddus (Cymru) 2013 sy’n ymwneud â phenodi a
diswyddo aelodau anweithredol Swyddfa Archwilio Cymru ac
eithrio’r cadeirydd, a dynodi Archwilydd Cyffredinol dros
dro. Nid yw Rheol Sefydlog 10 yn gymwys i’r penodiadau
hyn;
(vi) arfer y swyddogaethau o dan baragraff 34 o
Atodlen 1 i Ddeddf Archwilio Cyhoeddus (Cymru) 2013 sy’n
ymwneud â phenodi archwilydd cyfrifon Swyddfa Archwilio
Cymru. Nid yw Rheol Sefydlog 10 yn gymwys i’r penodiad
hwn;
(vii) arfer y swyddogaethau a nodir yn Neddf
Archwilio Cyhoeddus (Cymru) 2013 ynglŷn â gwneud
trefniadau ar gyfer talu cydnabyddiaeth o ran yr Archwilydd
Cyffredinol, ac o ran y cadeirydd ac aelodau anweithredol eraill
Swyddfa Archwilio Cymru;
(viii) arfer y swyddogaethau a nodir ym mharagraffau
8 a 9 o Atodlen 1 i Ddeddf Archwilio Cyhoeddus (Cymru) 2013
sy’n ymwneud â phennu telerau penodi eraill ar gyfer
penodiad i Swyddfa Archwilio Cymru;
(ix) arfer y swyddogaethau a nodir ym mharagraff 1(4)
o Atodlen 2 i Ddeddf Archwilio Cyhoeddus (Cymru) 2013 sy’n
ymwneud â chymeradwyo Cod Ymarfer sy’n ymdrin
â’r berthynas rhwng yr Archwilydd Cyffredinol a Swyddfa
Archwilio Cymru;
(x) arfer y swyddogaethau a nodir yn adran 24(7) o
Ddeddf Archwilio Cyhoeddus (Cymru) 2013 sy’n ymwneud â
chymeradwyo cynllun ar gyfer codi ffioedd gan Swyddfa Archwilio
Cymru;
(xi) arfer y swyddogaethau a nodir yn adran 5(3) o
Ddeddf Archwilio Cyhoeddus (Cymru) 2013 sy’n ymwneud â
chyhoeddi rhestr o swyddi, cytundebau a threfniadau eraill a bennir
at ddibenion adran 5(2) o’r Ddeddf honno.